Topstories

(advertentie)

Hij is een van de meest raadselachtige kunstenaars uit de geschiedenis en de eerste Nederlandse schilder die zijn werken signeerde: Jeroen Bosch. Nog nooit waren zoveel werken van dit middeleeuwse genie bij elkaar te zien. Reden genoeg om af te reizen naar zijn geboortestad Den Bosch. En als je een cannabis liefhebber bent is dit zeker een must-see expositie!

Schilder Jeroen Bosch 500 jaar (dood)

Het zal je niet ontgaan zijn: in 2016 wordt herdacht dat Jeroen Bosch 500 jaar geleden overleed. Zijn geboortestad Den Bosch pakt groots uit: naast de verbluffende overzichtstentoonstelling in het Noordbrabants Museum staan er allerlei evenementen, wandelingen en rondvaarten op het programma.

Zelf keek ik vooral uit naar de tentoonstelling. Het kleine oeuvre van Bosch, nog geen 25 schilderijen die aan de meester worden toegeschreven, is over de hele wereld verspreid geraakt. Normaal gesproken moet je dus tienduizenden kilometers reizen om zijn werk te bekijken. De samenstellers van de tentoonstelling zijn zeven jaar bezig geweest om zoveel mogelijk schilderijen en tekeningen naar Den Bosch te halen.

Duivelse monsters en gewone mensen

Het resultaat is magnifiek, ook omdat negen schilderijen zijn gerestaureerd als onderdeel van het Bosch Research and Conversation Project. Nu is nog duidelijker te zien hoe virtuoos Bosch schilderde en hoe hij afweek van al zijn collega’s. Natuurlijk in zijn duivelse monsters en gruwelijke beelden van de hel, maar ook in het afbeelden van gewone mensen. Al tijdens zijn leven werd Bosch er beroemd mee tot ver over onze landsgrenzen.

En wie wel eens getript heeft op paddo’s of lsd kan zich alles voorstellen bij de theorie dat Jeroen Bosch wel een kaalkopje of vliegenzwam lustte

Hoewel er in vijf eeuwen bibliotheken vol zijn geschreven over Jeroen Bosch, blijven zijn leven en werk vooral raadselachtig. Harde gegevens zijn er nauwelijks, dus er is alle ruimte voor speculatie en theorieën. Voor de ene kunsthistoricus is Bosch een zeer vrome christen, voor de andere moet hij wel een ketter zijn geweest, al dan niet lid van een geheim genootschap van naaktlopers. En wie wel eens getript heeft op paddo’s of lsd kan zich alles voorstellen bij de theorie dat de meester wel een kaalkopje of vliegenzwam lustte.

Gelukzaligen

Kijk bijvoorbeeld naar een van de vier ‘Visioenen van het hiernamaals’ panelen uit Venetië, ‘De tenhemelopneming van de gelukzaligen’. Bosch is de eerste schilder die het beeld van een ’tunnel naar het licht’ gebruikte, een beeld dat terug komt in vrijwel alle beschrijvingen van bijna-doodervaringen. Of neem één van de primeurs op de tentoonstelling, de tekening ‘Hellelandschap’, afkomstig uit een privécollectie en voor het eerst te zien. Een bad trip op papier, met een waanzinnige, monsterlijke machine als middelpunt.

Lopen in dakgoot Sint Jan

Op naar Den Bosch dus, om al dit fraais met eigen ogen te bekijken. En als je er dan toch bent, ga dan ook naar de Sint Jan, de kathedraal die tijdens Bosch’ leven werd gebouwd. Voor zeven euro mag je ‘Een Wonderlijke Klim’ maken, waarbij je letterlijk in de dakgoten van de kathedraal loopt. Zo kun je de bijna honderd luchtboogbeelden op 25 meter hoogte perfect bekijken. Slechts drie kerken in de hele wereld beschikken over dit soort beelden en die van de Sint Jan zijn schitterend en zeer Boschiaans: draken, fabeldieren, muzikanten en monsters.

Lieve Vrouwe Broederschap

Tijdens de voorbezichtiging voor de pers vorige maand mocht ik de klim al maken; een onvergetelijke ervaring. Vanaf 5 maart tot het einde van het jaar is de Wonderlijke Klim open voor het publiek. Een laatste tip: het Zwanenbroedershuis in de Hinthamerstraat, het clubhuis van de Illustere Lieve Vrouwe Broederschap waar Jeroen Bosch lid van was. De weinige harde gegevens over zijn leven zijn bijna allemaal afkomstig uit de archieven van de broederschap. Een paar deuren verderop (nummer 104) zit een uitstekende coffeeshop; het perfecte begin- of eindpunt van een Bosch trip…

Meer informatie over het Bosch jaar en alle activiteiten in Den Bosch vind je HIER

 

(advertentie)