Topstories

(advertentie)

Burgemeesters grijpen in de strijd tegen wietteelt en de aanwezigheid van voorraden cannabis in woningen de laatste jaren gretig naar het meest ingrijpende paardenmiddel dat de Opiumwet hen biedt: het dichttimmeren van woningen. Advocaat Maurice Veldman over de (onrechtvaardige) willekeur die er in Nederland heerst!

Art. 13b Opiumwet

Burgemeesters grijpen in de strijd tegen wietteelt en de aanwezigheid van voorraden cannabis in woningen de laatste jaren gretig naar het meest ingrijpende paardenmiddel dat de Opiumwet hen biedt: het dichttimmeren van woningen. Grote lokale verschillen in de reacties van de burgemeesters zijn daarbij opvallend. Wat de ene burgemeester door de vingers ziet is voor de andere burgemeester reden om een woning voor maanden dicht te timmeren. Wat doet de rechter hiermee? Op deze en andere vragen gaat deze column in.

Artikel 13b Opiumwet geeft de burgemeester de bevoegdheid om gebouwen te sluiten waar drugs aanwezig zijn die bestemd zijn voor de handel. Het hele gedoogbeleid is op dit artikel gebaseerd.

Wanneer is het drugshandel?

Drugshandel heeft voor de hand liggende negatieve effecten op de woonomgeving en moet daarom worden bestreden, zo is de gedachte. Maar wanneer is sprake van drugshandel? In de praktijk blijkt dat het bezit van meer dan 5 gram cannabis al drugshandel impliceert. Een treffend voorbeeld van de wijze waarop ’s Neerlands meest politiek gekleurde rechtscollege, de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, het gedoogbeleid uitlegt.

Toen deze zeer ingrijpende bevoegdheid aan de burgemeester werd toegekend luidde de motivering dat drugshandel voorkomen moest worden vanwege ongewenste negatieve effecten op de directe woonomgeving. Inmiddels is het zo dat elke burgemeester naar eigen goeddunken woningen kan sluiten, ook als van wiethandel helemaal geen sprake is en het rondom de woning waar de cannabis aanwezig was oorverdovend stil is. Wat is er precies aan de hand?

Zes maanden dichtgetimmerd

Als een woning bijvoorbeeld wordt gebruikt om een aantal kilo’s cannabis te bewaren om een coffeeshop te bevoorraden is geen sprake van drugshandel vanuit de woning. Toch kan deze woning zonder probleem voor bijvoorbeeld zes maanden worden gesloten, zo volgt uit de uitleg van de Raad van State. Het gaat allang niet meer om de oorspronkelijke gedachte, het voorkomen van drugshandel met als gevolg dat de directe omgeving daar onder te lijden heeft. Evenmin is nodig dat de bewoner zelf iets te maken heeft met de cannabis. Het is wel zo dat bewoners die door een sluiting worden getroffen voor een voorraad drugs waar zij part noch deel aan hebben aan hen zo nu en dan vervangende woonruimte moet worden aangeboden. Dat volgt uit het Europese grondrecht op privacy en woongenot.

De rechter kijkt wel of de sluiting proportioneel is. Heeft de burgemeester vooraf gewaarschuwd? Zijn bewoners gedupeerd die echt niets met de cannabis te maken hadden? Is er beleid waaraan de beslissing getoetst kan worden? Deze en andere vragen leiden er in de praktijk toe dat er verschillende wordt gedacht door rechters. Maar bedenk wel dat de burgemeester erg veel ruimte wordt gelaten om naar eigen inzicht te handelen.

Het bestuursrechtelijk sluiten van een gebouw beoogt slechts het herstellen van de openbare orde en heeft met bestraffing niets te maken, terwijl de gevolgen van sluiting op de eerste plaats pijnlijk bestraffend overkomen als je jouw woning een half jaar niet mag betreden

Er zijn enkele uitspraken waarin een burgemeester een woning niet mocht sluiten vanwege zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden van de bewoner die binnenshuis cannabis kweekte, waarbij met name moet worden gedacht aan een ernstige ziekte of een deplorabele geestelijke toestand. Deze voorbeelden wijzen uit dat er heel wat aan de hand moet zijn voordat een burgemeester wordt teruggefloten.

Dramatische gevolgen

Het gekke is dat dit vermetele artikel uit het strafrecht zuiver bestuursrechtelijk wordt gehandhaafd. En dat dit veel dramatischer gevolgen heeft voor betrokkenen dan alle strafrechtelijke consequenties voor het bezit van cannabis. Dit is weer een treffend voorbeeld dat bestuursrechtelijke handhaving dezer dagen vele malen ingrijpender kan uitpakken voor de burger dan het strafrecht. En dan moet worden bedacht dat strafrecht als één van de doelstellingen leedtoevoeging van de dader heeft, naast de bescherming van de maatschappij. Het bestuursrechtelijk sluiten van een gebouw beoogt slechts het herstellen van de openbare orde en heeft met bestraffing niets te maken, terwijl de gevolgen van sluiting op de eerste plaats pijnlijk bestraffend overkomen als je jouw woning een half jaar niet mag betreden.

Terug bij af

Sinds enige tijd weten we dat je voor het bezit van een voorraadje cannabis om jouw coffeeshop te bevoorraden niet langer wordt gestraft, getuige de recente jurisprudentie over de achterdeur. Maar als je de rechtszaal uitloopt zonder straf en je krijgt de volgende dag een sluitingsbevel voor zes maanden op de deurmat van jouw woning dan heb je een veel groter probleem dan 80 uur bladeren harken in een plantsoen. En zo zijn we terug bij af, de conclusie is dat je ondanks de eclatante overwinningen in het strafrecht van de laatste tijd nog steeds te maken kunt krijgen met een bestuursrechtelijk machtsspel dat boosaardige trekken kan krijgen.

(advertentie)