Topstories

(advertentie)

Advocaat Veldman analyseert het recente rapport ‘Coffeeshops, toeristen en lokale markt’. Er valt nog wel wat te schieten op de conclusies die er volgens minister Opstelten aan de invoering van de wietpas verbonden mogen worden. ‘Zo bezien faciliteert de minister met de wietpas deze vorm van georganiseerde criminaliteit optimaal’, schrijft onze advocaat-columnist onder meer.

Mr. Veldman over het rapport ‘Coffeeshops, toeristen en lokale markt’

Vorige week verscheen een rapport van Intraval over de wietpas. Intraval is een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau dat in opdracht van gemeenten, ministeries en organisaties onderzoek verricht. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie had gevraagd om de balans op te maken over de effecten van de wietpas. In deze column worden de resultaten op een rijtje gezet.

Even ter herinnering een korte chronologische bespreking van de onstuimige ontwikkelingen rond de wietpas. Op 1 januari 2012 werden het besloten club en het ingezetenencriterium ingevoerd in de drie zuidelijke provincies. De effecten logen er niet om: tientallen coffeeshops konden de deuren wel sluiten omdat niet alleen de toerist wegbleef, maar ook de lokale consument. Men wilde zich absoluut niet laten registreren. Onmiddellijk maakten illegale dealers zich meester van de ontstane situatie door de ronddolende toeristen en lokale gebruikers op straat op hun wenken te bedienen. Het grootste gevolg was een opvallende toename van illegale verkooppunten.

Coffeeshops procederen tegen Nederlandse staat

Daarop werd het besloten club criterium geschrapt. Inmiddels procedeert de Bond van Cannabisdetaillisten samen met een groep coffeeshophouders tegen de wietpas, hetgeen er tot dusver in heeft geresulteerd dat het besloten clubcriterium  als onrechtmatige wetgeving onverbindend is verklaard. Dit betekent dat alle schade die het gevolg is van het B-criterium met terugwerkende kracht bij de Staat der Nederlanden kan worden geclaimd. Dat is bijvoorbeeld de winstderving door het wegblijven van lokale gebruikers. Over de principiële vraag of toeristen mogen worden gediscrimineerd wordt nog geprocedeerd. Op 30 oktober staan we in het gerechtshof te Den Haag om te bepleiten dat er geen enkel redelijk argument bestaat voor deze vorm van discriminatie. Het hof zal daarna uitspraak doen, het wordt dus weer spannend rond de wietpas.

Intussen werd gaandeweg het jaar 2012 bepaald dat het ingezetenencriterium niet per se hoeft te worden gehandhaafd, bij de gefaseerde invoering kan lokaal maatwerk worden geleverd. Opstelten heeft wel gezegd dat tegen het einde van zijn kabinetsperiode toeristen door heel Nederland (dus ook in Amsterdam) moeten worden geweerd uit coffeeshops. Deze noodgreep moest de oplossing bieden voor het feit dat tientallen burgemeesters weigerden toeristen te discrimineren.

Wat zijn de opvallendste bevindingen uit de evaluatie?

Het onderzoek beschrijft veel zaken die we al wisten, zoals dat in gemeenten waar nauwelijks drugstoerisme voorkomt de wietpas niet wordt gehandhaafd omdat niemand het nut ervan inziet. Het verplicht stellen om toeristen te discrimineren, ook als er maar een handjevol jaarlijks een coffeeshop bezoeken, is zinloos, disproportioneel en onrechtmatig en dat is precies de insteek van het proces tegen de Staat.

Voor de coffeeshops in de drie zuidelijke provincies is de wietpas een nachtmerrie geworden. Maar liefst 76% van de bezoekers liet het afweten in het eerste halfjaar na invoering van het nieuwe beleid. Nog steeds zijn de bezoekersaantallen in het zuiden ongeveer gehalveerd.

Overlast is door invoering van de wietpas in het zuiden niet noemenswaardig toe- of afgenomen, dat betekent dat de doelstelling (het voorkomen van overlast) niet is behaald.

De belangrijkste bevinding in de uitgebreide evaluatie is dat straatdealers in het zuiden vrij baan hebben gekregen van minister Opstelten

De belangrijkste bevinding in de uitgebreide evaluatie is dat straatdealers in het zuiden vrij baan hebben gekregen van minister Opstelten. Voor de invoering van de wietpas waren ronddolende dealers wellicht op zoek maar werk, maar sinds de wietpas het licht zag, zijn deze voormalig werklozen op hun wenken bediend. Er is in vooral de woonbuurten (in het onderzoek volksbuurten genoemd) sprake van een snelle uitbreiding van het werkterrein van 06 cannabislijnen en straathandelaren. Deze ontwikkeling heeft de illegale handelaren geen windeieren gelegd, getuige de bevindingen van de onderzoekers. Zo bezien faciliteert de minister met de wietpas deze vorm van georganiseerde criminaliteit optimaal.

Meer (drugs)toeristen in Amsterdam

Daarnaast beschrijft het rapport de toename van bezoekers in gemeenten elders bij invoering van de wietpas. Ook dat klinkt niet erg schokkend. In steden zonder wietpas is sprake van een opvallende toename van de bezoekersaantallen. Ook in Amsterdam is sinds het begin van 2012 sprake van een enorme toename van de bezoekersaantallen van toeristen. Dat komt door de gratis reclame die Opstelten heeft gemaakt door alle toeristen bang te maken dat ze niet langer welkom waren in Nederland. Drommen toeristen in hartje Mokum waren het gevolg van deze stemmingmakerij. De cannabis was niet aan te slepen.

Nederlandse consument wil niet registreren

Wat verder opvalt in het onderzoek is dat, ondanks dat de registratieplicht is geschrapt, een groep ingezetenen er kennelijk definitief voor heeft gekozen niet langer gebruik te maken van coffeeshops, maar hun cannabis elders te kopen. Dit opvallend gegeven maakt duidelijk dat de gemiddelde Nederlandse cannabisconsument allergisch reageert bij de gedachte van gedwongen registratie. Het massaal wegblijven van ingezetenen was een effect dat bijna niemand verwachtte en was een onaangename verrassing voor de minister. Daarom schrapte hij met gezwinde spoed het besloten club criterium waarmee de rechter korte metten maakte.

Opsteltens trouwe metgezel professor Fijnaut

In dit licht bezien is het merkwaardig dat vandaag in de Volkskrant wordt opgeroepen besloten clubs op te richten. Op de dag dat minister Opstelten zich in de Eerste Kamer moet verantwoorden voor zijn halsstarrige weigering om het gedoogbeleid af te stemmen op de tegenwoordige tijd en hij serieus moet uitleggen waarom hij meer dan 50 burgemeesters schoffeert met hun plannen voor een gereguleerde wietteelt, komt zijn trouwe metgezel professor Fijnaut vertellen dat we besloten clubs moeten krijgen. Deze man wordt er altijd door Opstelten bijgehaald als er iets onaardigs over het gedoogbeleid moet worden gezegd.

Zijn pleidooi vandaag voor besloten clubs is al getorpedeerd door de bevinding dat geen consument zich wil laten registreren en de rechter de besloten club onrechtmatig heeft verklaard. Vreemd dat deze man met veel tromgeroffel toch voorstelt dat deze clubs de plaats moeten innemen van coffeeshops. Gelukkig hebben we de rechter die ook deze man kan uitleggen dat zo’n club de rechterlijke toets niet kan doorstaan. Laten we afwachten wat minister Opstelten vandaag te zeggen heeft. Het is voor hem te hopen dat hij beter uit zijn woorden komt dan vorige week tijdens een terrorismedebat toen hij niet verder kwam dan wartaal uit te slaan.

Conclusie

Het onderzoek trapt al met al nogal wat open deuren in. Er wordt niet echt iets gemeld dat we twee jaar geleden niet wisten of vermoedden. Aan het fiasco van de wietpas wordt niets toegevoegd. Het enige dat op korte termijn soelaas biedt is dat het Haagse gerechtshof voor de kerst naast het onrechtmatig verklaarde besloten clubcriterium ook het ingezetenencriterium van tafel veegt. Dan kan Opstelten met gezwinde spoed met pensioen en is het wachten op betere tijden.

Klik HIEROP voor het volledige rapport ‘Coffeeshops, toeristen en lokale markt’

TIP! Voor juridisch advies en meer informatie m.b.t. onder meer cannabisgerelateerde zaken, bezoek de website van Vink Veldman & Swier Advocaten

(advertentie)