Topstories

(advertentie)

Wanneer een overheid besluit tot legalisering van wiet, spelen twee redenen de hoofdrol: de gezondheid van de cannabisconsument en het terugdringen van de georganiseerde (drugs)criminaliteit. Interessant dus om te zien wat de gevolgen in Canada zijn, het eerste grote westerse land dat in oktober 2018 recreatieve cannabis legaliseerde. Hoe staat het er voor met die drugsgerelateerde misdaad na zes jaar legale wietverkoop?

Canada legaliseerde thuisteelt én commerciële wietmarkt

Elk land dat wiet legaliseert doet dat nét weer even anders. Duitsland bijvoorbeeld, dat afgelopen april de thuisteelt en cannabis clubs toestond, maar (nog) geen commerciële verkoop. In Canada legaliseerde men half oktober 2018 wel alles in één formidabele klap: thuisteelt, grootschalige teelt van recreatieve wiet én verkoop via fysieke winkels en online cannabis shops. Wat een feest was dat!

Nu is er dus een rapport uitgebracht dat kijkt naar de gevolgen van legalisatie op de criminaliteit, specifiek in de provincies British Columbia en Ontario. De studie is in september gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Community Safety and Well-Being.

Wat kunnen andere landen, waaronder Nederland, leren van zes jaar legale wiet in Canada? Dit onderzoek laat zien hoe de illegale cannabismarkten in Canada – vooral in British Columbia en Ontario dus – zijn veranderd sinds 2018.

Te snel legaliseren is ook weer niet goed

Het rapport zegt dat de inspanningen om te legaliseren ’te snel gingen’ om enkele van de meer unieke Canadese kwesties aan te pakken. De onderzoekers benoemen o.a. misbruik van de persoonlijke/aangewezen productielicenties voor medicinale cannabis, het vinden van een balans met inheemse gemeenschappen en de uitdagingen van provinciale overheden op het gebied van jurisdictie.

Voor de studie werden 23 experts geïnterviewd uit de rechtshandhaving (politie), het recht, de media, de openbare dienst en de privésector. Zij gaven talrijke inzichtelijke (maar anonieme) commentaren op het onderwerp. Hoewel de citaten in de studie afkomstig zijn uit verschillende bronnen, zijn veel ervan afkomstig van wetshandhavers.

Misbruik van persoonlijke medicinale kweeklicenties

Het eerste deel van het rapport belicht volgens de geïnterviewden een toename van langdurig misbruik van Canada’s ‘persoonlijke en aangewezen productielicenties voor cannabis voor medische doeleinden’.

Deze wietteelt-licenties zorgen er voor dat Canadezen die medicinale cannabis mogen gebruiken – maar niet altijd zelf in staat zijn m thuis te kweken – een manier hebben om er aan te komen buiten het commerciële programma voor gelicentieerde producenten om. ‘Het misbruik van deze licenties voor winstgevende doeleinden is ook bekend en gedocumenteerd’, aldus de studie.

Hoewel deze mediwiet licenties al ruim twee decennia bestaan (Canada legaliseerde medicinale cannabis net als Nederland in 2001), merkt het rapport op dat misbruik van deze licenties is toegenomen sinds cannabis eind 2018 werd gelegaliseerd.

Deze toename is in termen van het aantal illegale productielocaties die licenties hebben en de grootte van die wietkwekerijen voor de zwarte markt in Canada.

Wietteelt licentie afpakken van alle patiënten en caretakers?

“Regeringen zijn, denk ik, voorzichtig geweest om zelfs maar te praten over het verwijderen van de persoonlijke kweeklicenties”, zo wordt een niet nader genoemde federale overheidsfunctionaris in Ontario geciteerd. Vanwege de geschiedenis van de rechtszaken is men bang dat we door het afpakken van mediwiet kweeklicenties meer gerechtelijke activiteit – en ‘meer ongunstige beslissingen’ – uitlokken.

“De drempel om dat argument te winnen is echt heel hoog”, vervolgt de ambtenaar. “Het zal niet gaan over georganiseerde misdaad en de gevolgen daarvan. Het zal gaan over je moeder die een aangewezen licentie gebruikt om je vader 12 planten te laten kweken voor je moeder, die het nodig heeft voor de zorg aan het einde van haar leven. En dan zullen we in de rechtbank moeten bewijzen dat het scenario waarbij je moeder 12 planten kweekt met de hulp van je vader zo gevaarlijk is dat we dit van iedereen moeten weghalen.”

Hoewel deze redenering bijna Kafkaiaans én Catch-22 tegelijk klinkt, geven we de beste man wel gelijk. Begin daar niet aan, iedereen straffen vanwege rotte appels. Want je pakt in dat geval gegarandeerd ook de patiënten in kwestie. En we verbieden het profvoetbal toch ook niet omdat er bij elke wedstrijd wel van die doorgesnoven hooligans om aandacht vragen?

Cannabisproductie in inheemse gemeenschappen

Een ander facet van de cannabismarkt dat in het onderzoek aan bod komt, is cannabisproductie in inheemse gemeenschappen in Canada. Eskimo’s en indianen zouden we vroeger gezegd hebben, maar dat mag je niet meer zeggen tegenwoordig.

De Canadese onderzoekers spraken met inheemse vergunninghouders die ‘binnen en buiten de federale en provinciale regelgeving’ opereren. Ze concluderen dat er daarom ‘grijze zones’ bestaan op het gebied van cannabis. In die grijze zones zijn lokale, kleinschalige wiettelers actief.

Maar er is in de inheemse territoria ook sprake van ‘de aanwezigheid van georganiseerde misdaad die vaak opereert zonder de goedkeuring van de gemeenschappen waarin ze zaken doen’, aldus de onderzoekers. “Dit soort winkels en bedrijven wordt vaker in verband gebracht met een toename van gewelddadige misdaden in deze gemeenschappen, zoals gewapende overvallen.”

Runt georganiseerde misdaad de wietwinkels?

En denk niet dat het er altijd al zo aan toeging bij de inheemse Canadezen. “Illegale cannabis was niet in beeld vóór de legalisatie”, zegt een inheems lid van de gemeenschap in Ontario. “Er waren wat kweekoperaties in huizen, maar niets substantieels. Nu zijn er zowel illegale als legale winkels voor verkoop/distributie.”

“Illegale winkels op inheems grondgebied zijn gestaag toegenomen sinds de legalisatie”, zegt een politieagent in BC. “Toen de winkels buiten inheems gebied eenmaal gesloten waren, zagen we ze op inheemse grond weer opduiken. De georganiseerde misdaad wordt in verband gebracht met sommige van die winkels, en de inheemse overheden hebben gezegd dat ze dat ook zijn.”

Toename illegale wiet-export naar de Verenigde Staten

Een derde deel van de illegale cannabismarkt in Canada waarop het onderzoek betrekking heeft, is de export. Die gaat volgens het rapport – oh, verrassing – voornamelijk naar het enige buurland de Verenigde Staten. Deze wiet-export is alleen maar toegenomen sinds de legalisatie in 2018 en dat komt ‘deels door de toegenomen binnenlandse concurrentie van de legale markt’.

Daarnaast heeft deze toegenomen concurrentie in de cannabismarkt ertoe geleid dat sommige georganiseerde misdaadgroepen die zich eerder bezighielden met de productie en distributie van cannabis, zijn overgestapt op psilocybine paddenstoelen, terwijl anderen opiaten gaan pushen.

“Voor de legalisatie”, zegt een wetshandhaver in Ontario, ”zag je voorbeelden van grootschalige handel en distributie binnen Canada. Dat zien we nu niet meer. In plaats daarvan zijn de meeste voorbeelden van die specifieke handel bestemd voor de Verenigde Staten.”

Politie ontdekt ‘negatief gevolg’ van legale wiet

Oh ja, we mogen je deze opmerking van een politieagent in British Columbia niet onthouden. Het is namelijk een gevolg van legalisatie van wiet dat je op twee 100% verschillende manieren kunt lezen! Welke conclusie trek jij uit de volgende politie-uitspraak:

“Een van de negatieve gevolgen van de legalisatie is dat de politie minder investeert in wietonderzoeken en/of cannabis-vervolgingen dan vroeger.”

[beeld: Shutterstock]

(advertentie)