Topstories

(advertentie)

Misschien heb je er nog nooit van gehoord maar chitosan kun je gerust een wondermiddeltje voor wietplanten noemen. Het wordt gemaakt van het exoskelet van insecten, en zet daardoor het immuunsysteem van je wietplanten op scherp, als ware het een plantenvaccin. Waarschijnlijk vanwege dezelfde reden zorgt het voor een verhoogde productie van allerlei aromatische stoffen.

Als je vroeger goed hebt opgelet tijdens de biologielessen, dan gaat er bij het horen van het woord chitine vast een belletje rinkelen. Zo niet dan zullen we je geheugen nog even opfrissen. Chitine is het materiaal waar het exoskelet van insecten en schaaldieren uit bestaan. Op cellulose is het de meest voorkomende organische verbinding in de natuur.

Chitosan?

Chitosan wordt meestal gemaakt uit chitine afkomstig uit de afvalproducten van schaaldieren. Eerst wordt het ontdaan van eiwitten en calcium, en via een proces dat acetylering heet uit de pure chitine gewonnen. En niet alleen voor planten want chitosan is een veel gebruikt middel. Je komt het volop tegen in bijvoorbeeld de gezondheidsindustrie, cosmetica en voor waterzuivering. En in toenemende mate dus ook in de tuinbouw waar het wordt ingezet om planten gezonder te maken en opbrengsten te verbeteren.

Vaccin voor wietplanten

Je zou kunnen zeggen dat Chitosan een soort vaccin is voor planten, dat het immuunsysteem op scherp zet. Dat werkt als volgt. Planten zijn uitgerust met receptors om de aanwezigheid van insecten te detecteren. Ze reageren met name op de chitine van hun exoskelettten, en worden dus ook gestimuleerd door chitosan. Dit activeert systemisch verworven resistentie (systemic acquired resistance, SAR).

Dat gaat trouwens niet alleen op voor wietplanten, maar zelfs voor wietzaadjes. Onderzoek op verschillende soorten planten heeft namelijk aangetoond dat zaadjes die slechts een uurtje in een oplossing met chitosan hebben gelegen beter kiemen, minder last hebben van schimmelinfecties, en sterkere zaailingen worden.

Door de systemisch verworven resistentie wordt onder meer het enzym chitinase aangemaakt, wat het exoskelet van insecten en de celwanden van schimmels verzwakt. Het biedt daarmee mogelijk een grote bescherming tegen schimmels zoals meeldauw en top-, stam- of wortelrot. En verrassend genoeg zijn nuttige schimmels zoals trichoderma ook nog eens resistent tegen chitinase, dus die hebben er geen last van.

Deze vorm van bescherming lijkt zeer veel op wat nuttige bacteriën voor wietplanten doen. Ook die produceren namelijk chitinase, en opmerkelijk genoeg gaat die productie ook omhoog als de bacteriën worden blootgesteld aan chitosan. Een combinatie van chitosan én nuttige bacteriën werkt dus zelfs nóg beter tegen schimmelproblemen!

Smaakverbeteraar

Met chitosan zijn je wietplanten dus beter beschermt tegen schimmels en plagen maar er zijn nog meer  voordelen voor wietkwekers. De systemisch verworven resistentie zorgen er namelijk ook voor dat er meer olie-achtige en aromatische stoffen worden aangemaakt zoals onder meer flavonoïden en terpenen. Deze stoffen worden door planten waarschijnlijk ook aangemaakt om insecten te weren, maar geven ook meer smaak en geur aan je wiet. Er zijn verder ook onderzoeken gedaan die chitosan koppelen aan een verhoogde suikerproductie in planten.

Chitosan voor wortel en bloem

Ook voor de wortels en bloemen van je planten is chitosan een wondermiddel. Uit onderzoeken op verschillende plantensoorten is gebleken dat het voor een groter en sneller groeiend wortelgestel zorgt. Dat niet alleen maar het aantal, formaat en de kwaliteit van bloemen stijgt ook door het middel. Vruchten van planten die met chitosan gekweekt zijn blijken langer houdbaar en beter van kwaliteit. Hoewel deze effecten van chitosan al meer dan honderd jaar bekend zijn, is het niet exact duidelijk hoe het middel precies werkt.

Wannee je chitosan verder op bladeren spuit, dan zorgt dat ervoor dat de huidmondjes dichtknijpen. De plant merkt dan een mogelijke bedreiging van insecten, waardoor dit gebeurt. Op deze mannier zouden kwekers de huidmondjes kunnen controleren, en te veel verdamping in droge gebieden kunnen voorkomen.

Verkrijgbaarheid

Tot slot kan de kwaliteit van chitosan nogal verschillen afhankelijk van de productiemethode. Die kan namelijk chemisch of biologisch zijn met behulp van enzymen. Chitine is een veel voorkomende stof in de natuur maar het is lastig om een duurzame vorm van hoge kwaliteit te vinden.

Voor hydrokwekers zit er wellicht ook een addertje onder het gras. Dit komt omdat chitosan een sterke positieve lading heeft. Hierdoor bindt het zich snel aan allerlei mineralen in de voedingsoplossing die daardoor onbereikbaar worden voor de planten.

[Openingsfoto: Sherbak_photo, Shutterstock]

(advertentie)