Topstories

(advertentie)

Wordt het ooit nog wat met de wietproef? Deze week stuurden de verantwoordelijke ministers Grapperhaus en Bruins 2 nota’s naar de Tweede Kamer, met wijzigingen in de “experimenteerwet” en antwoorden op vragen van Kamerleden over de experimenten. Ondertussen blijft de kritiek aanzwellen: van burgemeesters, coffeeshops, gemeenten en burgers.

Kritiek van coffeeshops

Nadat verschillende Brabantse burgemeesters al hadden geklaagd dat zij de opzet van de wietproef veel te rigide vinden, maakte de immer strijdbare Lisa Lankes namens de Vereniging Coffeeshops Eindhoven (VCE) gehakt van de proef in het Eindhovens Dagblad.

Lankes, eigenaar van de Pink, de grootste coffeeshop van de Lichtstad, hekelde vooral het uitsluiten van buitenlandse hasj en het geplande einde van het experiment. Lankes: “Als Eindhoven meedoet en het experiment eindigt, dan zouden alle coffeeshops hier na vier jaar dus allemaal weer opeens over moeten stappen naar ‘illegale’ wietkwekers. Dat kán helemaal niet.”

Voorstellen cannabisbranche afgewezen

Lankes is een van de coffeeshop ondernemers die aanschoof bij de commissie Knottnerus en ze doet ook mee aan de expert meetings die het ministerie van justitie en veiligheid organiseert in de aanloop naar de wietproef. Zij stelt voor om het aanbod buitenlandse hasj geleidelijk af te bouwen tijdens het experiment, zodat klanten kunnen wennen aan het nieuwe aanbod. Een prima advies, maar het is in de wind geslagen.

Net als het advies van Cannabis Connect, het samenwerkingsverband van coffeeshopbonden BCD en PCN en de Epicurus Foundation, om de gereguleerde wiet gefaseerd, stapsgewijs in te voeren.

Wietproef mag 6 in plaats van 4 jaar duren

Wat is er wél veranderd aan de experimenteerwet in de documenten die op 27 november zijn verschenen? Het belangrijkste is dat het kabinet het mogelijk maakt om het experiment met maximaal anderhalf jaar te verlengen. Daarmee kan een volgende regering besluiten om “het experiment in algemeen geldende wetgeving om te zetten”, zonder dat de experiment-shops terug hoeven naar illegale aanbieders.

In de toelichting bij de wijziging van het wetsvoorstel schrijven de ministers:“In het wetsvoorstel is erin voorzien dat de evaluatie van het experiment vóór het einde van de experimenteerfase zal plaatsvinden. Voor aanvang van de afbouwfase kan het dan zittende kabinet op basis van de evaluatie verdere besluiten nemen. Voor het geval besloten wordt om het experiment in algemeen geldende wetgeving om te zetten, is in het wetsvoorstel de mogelijkheid opgenomen om de experimenteerfase met ten hoogste anderhalf jaar te verlengen, zodat inclusief de afbouwfase van zes maanden de geldigheidsduur van beide fasen ten hoogste zes jaar zal zijn.”

In theorie kan het verkopen van één gram gereguleerde cannabis – bijvoorbeeld door een personeelslid van de kwekerij – een boete van 830.000 euro opleveren

Met andere woorden: de deur naar legalisering staat ietsje verder open. Een ander nieuw element is de maximale boete voor deelnemende telers die cannabis laten “weglekken”, oftewel verkopen aan andere partijen of personen dan de deelnemende coffeeshops.

Weglekken van wiet en hasj

In de woorden van Grapperhaus en Bruins: “Zoals hiervoor vermeld, kan de bestuurlijke boete worden opgelegd bij overtreding van eisen die bij uitstek gericht zijn op het gesloten houden van de keten. Gelet op het mogelijk weglekken van hennep en hasjiesj naar het crimineel circuit bij overtreding van deze eisen en het financiële profijt dat de teler daarbij kan hebben, is het boetemaximum bepaald op het bedrag dat is vastgesteld voor de zesde categorie (…) Dat bedrag bedraagt momenteel €830.000,-”

Draconische geldboete

Je leest het goed: achthonderddertigduizend euro boete. Nog gekker: er staat geen minimum hoeveelheid in het wetsvoorstel. Dus in theorie kan het verkopen van één gram gereguleerde cannabis – bijvoorbeeld door een personeelslid van de kwekerij – een boete van 830.000 euro opleveren. Da’s een verrekte duur grammetje. Ik kan me voorstellen dat potentiële telers zich toch achter de oren gaan krabben met dit soort draconische regels.

Weeffouten

Er zitten nog veel meer weeffouten in het wetsvoorstel. Zoals de keiharde eis dat niet alleen de eigenaar maar ook al het personeel van een kwekerij een VOG (Verklaring Over Gedrag) moet hebben. Daarmee wordt een grote groep ervaren telers bij voorbaat uitgesloten. Regulering zou juist gericht moeten zijn op het bovengronds halen van bestaande bonafide telers en het benutten van hun expertise. Ik heb het persoonlijk mogen bepleiten bij de commissie Knottnerus, maar er is niets van terug te vinden in het wetsvoorstel.

Wordt het nog wat met de wietproef?

Terug naar de vraag of het ooit nog wat wordt met de wietproef. Ik denk van niet. Het hele experiment is voortgekomen uit de fundamentele verschillen van inzicht tussen de partijen in het kabinet en is vooral bedoeld om echte beslissingen uit te stellen totdat er een nieuwe regering zit. En ik verwacht nog steeds dat dit kabinet voor het einde van volgend jaar valt. De kans is groot dat de wietproef dan nog steeds niet is begonnen.

En ik durf te wedden dat een nieuwe regering de proef niét door zal zetten. Want alleen de christenen en de PVV zijn nog tégen regulering. Forum voor Democratie is – dankzij Theo Hiddema – voor legalisering en ook de leden van de VVD willen cannabis “slimmer reguleren”.

Schijncoalitie

NRC-journalist Tom Jan Meeus verwoordde onlangs mooi wat het probleem is met dit kabinet in een column getiteld ‘Hoe Rutte III de eigen eenzaamheid creëerde’. Meeus: “Er kwam een soort schijncoalitie, met coalitiefracties die graag de indruk wekken dat ze niet in de coalitie zitten en voortdurend hun ‘eigen verhaal vertellen’. (…) Elke coalitiefractie een eigen verhaal: een hele coalitie zonder verhaal.”

Dat zal blijven wringen en uiteindelijk tot implosie leiden. Om het op zijn Brabants te zeggen: ik zij d’r klaor veur!

[openingsfoto: ShutterstockProfessional/Shutterstock, illustratie: Constantine Pankin]

(advertentie)