Topstories

(advertentie)

Via de onvolprezen website boekwinkeltjes.nl  kon ik voor een redelijk bedrag de Engelse uitgave van M’Hashish kopen, een verzameling verhalen over hasj van de Marokkaanse meesterverteller en beeldend kunstenaar Mohammed Mrabet, vertaald door Paul Bowles. 

Schrijver en beeldend kunstenaar Mrabet

In het Westen is Mrabet vooral bekend vanwege zijn vriendschap en samenwerking met de Amerikaanse schrijvers Paul Bowles, William Burroughs en Tennessee Williams. Mrabet, die eigenlijk Mohammed ben Chaib el Hajam heet, heeft ze alle drie overleefd. Hij is nu 85 jaar oud en woont nog steeds in Tanger. In eigen land en bij een groeiend aantal Europese kunstverzamelaars is hij vooral bekend als beeldend kunstenaar.

Mrabet was 24 toen hij in 1960 Paul Bowles ontmoette, die in 1947 naar Tanger was verhuisd en er tot zijn dood in 1999 zou blijven wonen. Bowles herkende meteen het grote vertellerstalent van Mrabet en ging zijn verhalen op band opnemen, uitschrijven en vertalen. Na Love with a Few Hairs (1967) verscheen in 1969 M’Hashish, bij de befaamde uitgever annex boekwinkel City Lights in San Francisco.

Verhalen over hasj en mensen onder de invloed van hasj

In het Maghrebi-dialect dat Mrabet spreekt betekent het woord M’Hasish zoveel als onder invloed van hasj of vol van hasj. Het kan letterlijk worden gebruikt voor iemand die knetterstoned is, maar ook figuurlijk om iemand te beschrijven wiens gedrag onvoorspelbaar en irrationeel is. In de tien verhalen in het boek spelen hasj en mensen onder invloed van hasj de hoofdrollen.

Het boek is in diverse talen vertaald, maar niet in het Nederlands. Jammer, want de verhalen zijn prachtig, soms bizar, soms ontroerend en vaak heel grappig. In het meest poëtische verhaal, The young man who lived alone, maken we kennis met Si Quaddour, die een groot stuk land van zijn vader heeft geërfd, waarop aan de ene kant een groot landhuis staat en aan de andere kant een klein tuinhuisje, naast een riviertje.

Kif roken met een pijpje

De zeventienjarige zoon van Si Quaddour gaat steeds vaker kif, fijn gesneden wiet, roken bij het tuinhuis. Na een tijdje neemt hij er zijn intrek in en laat zich niet meer zien bij het grote huis. Hele dagen zit hij bij het vijvertje dat zijn grootvader naast het tuinhuis heeft aangelegd:

‘Once a month he would go into town and buy what he needed, such as matches, or a new pipe, or more kif. Each afternoon he walked to his father’s house and got the food he would be eating that night and the next day. (…)
He would stay without moving for long periods of time, so that the birds would come and light near him. He had spent many months trying to become their friend. It took patience and intelligence, and a good deal of kif besides, to learn how to sit as he did, waiting for the birds to come. But usually they came, and sometimes even perched on his shoulder.’

Hoe het afloopt zal ik niet verklappen, maar er komt kif aan te pas en een gevaarlijke slang en het verhaal kent een verrassend happy end

Op een dag komt er familie op bezoek, onder wie een meisje dat niet kan spreken. Na een tijdje gaat ze zich vervelen en loopt de grote, bosachtige  tuin in. Zo komt ze bij de zoon des huizes, die bij de vijver zit, met twee vogels voor zich op de grond. Hoe het afloopt zal ik niet verklappen, maar er komt kif aan te pas en een gevaarlijke slang en het verhaal kent een verrassend happy end.

Hasj met amandelen, honing en noten

Andere verhalen zijn minder lieflijk. In The doctor from Chemel geeft een zekere Nchaioui een flinke portie majoun aan de Kalief, die lijdt aan een pijnlijk abces nabij zijn anus. Majoun is een mengsel van hasj met amandelen, honing, noten en allerlei kruiden dat wordt gegeten; een vroege voorloper van de edible. Als de machtige Kalief stoned genoeg is, verkracht de wonderdokter hem anaal, waarbij het abces openbarst en de Kalief plotsklaps genezen is van zijn helse pijnen…

Een hoogtepunt is The Kif-Cutter’s Story, verteld vanuit het perspectief van een kleine wietdealer en liefhebber: Mehdi. Als hij de Franse autoriteiten achter zich aan krijgt, legt Mehdi hen uit wat kif is en waarom ze hem met rust zouden moeten laten en achter echte boeven aangaan:

‘When he finished I said: Kif doesn’t drive you crazy. And it doesn’t ruin your health. It doesn’t hurt you at all if you eat well and sleep enough. What drives you crazy and ruins your health is not having any money.
That’s enough! he cried. They never want to hear anybody talk about being poor.’

Mrabet schreef 16 boeken, als analfabeet

Mohammed Mrabet heeft zestien boeken op zijn naam staan, wat extra bijzonder is omdat hij nog steeds analfabeet is. Twee titels zijn in het Nederlands vertaald, Manaraf (2009) en Liefde met een lok haar (2014), zijn debuut. In 2009 overwon Mrabet zijn vliegangst om op te treden op het Haagse Crossing Border Festival. Een korte video daarvan vindt je hier:

In de documentaire Paul Bowles: An American in Tangier uit 1993 vertelt Bowles over zijn vriendschap en samenwerking met Mrabet, die ook zelf aan het woord komt:

Het lijkt me de hoogste tijd dat M’Hashish eindelijk een Nederlandse vertaling krijgt…

(advertentie)