Topstories

(advertentie)

Deze week las ik bij de kapper de lokale krant van mijn stad, het Eindhovens Dagblad. Wat me het meeste opviel was een advertentie voor de nieuws-App van de krant. Een foto van een smartphone, met drie nieuwsberichten met foto’s en korte koppen onder elkaar: ‘Wietteelt om de hoek’, ‘Nederlandse XTC’ en ‘Mexicaanse cocaïne’.

Ongekende propaganda-oorlog tegen cannabis

Er kwam een hilarisch antwoord van een VOC-volger op mijn tweet over de advertentie: ‘Wait, this isn’t an app where you can order? Damnit’. De advertentie is een mooi voorbeeld van wat je de Wet van Anslinger zou kunnen noemen: schrijven over drugs is goed voor de krantenverkoop. Harry J. Anslinger, de langst zittende directeur van de Amerikaanse drugsbestrijding (Federal Bureau of Narcotics, later de DEA) aller tijden, werkte in de jaren dertig van de vorige eeuw intensief samen met krantenmagnaat William Randolph Hearst.

De ongekende propaganda-oorlog tegen cannabis die Anslinger, gesteund door Hearst, tussen 1930 en 1937 voerde, is de geschiedenis in gegaan als ‘reefer madness’. De meest uitzinnige verhalen, over mensen die na het roken van een joint hun hele gezin uitmoordden, verschenen in de goedkope kranten van Hearst. Anslinger, een uitgesproken racist, produceerde aan de lopende band wat we tegenwoordig fake news noemen.

Krantenbaas Hearst, voor wie industriële hennep een directe bedreiging was vanwege zijn papierfabrieken en belangen in de bosbouw, vond de horrorverhalen van Anslinger prachtig. Goed voor de oplage. Hun missie was buitengewoon succesvol: in 1937 werd cannabis de facto verboden in de VS, inclusief industriële hennep. Anslinger was nog twee jaar vertegenwoordiger van de VS bij de drugsorganisatie van de VN, voordat hij in 1975 eindelijk overleed, 83 jaar oud. Cannabis was toen vrijwel overal ter wereld verboden.

Media kiezen klakkeloos kant van het gezag

Terug naar het Eindhovens Dagblad. Ik heb geen abonnement, maar via internet heb ik de afgelopen jaren letterlijk honderden artikelen voorbij zien komen over drugs. Uitzonderingen daargelaten gaat het vrijwel altijd om de activiteiten en plannen van politie en andere gezagsdragers tegen drugs of over problematisch gebruik van drugs.

Het Eindhovens Dagblad is zeker geen uitzondering; voor alle media is het onderwerp drugs aantrekkelijk. Clickbait. Het probleem is dat veel journalisten, bewust of onbewust, de kant kiezen van het gezag en meegaan in het frame van de drugsoorlog. Bijvoorbeeld door klakkeloos de meest absurde ‘straatwaardes’ van onderschepte partijen drugs over te nemen van de politie. Of door het broddelwerk van het duo Pieter Tops en Jan Tromp als wetenschappelijk gedegen onderzoek te presenteren of zelfs als feiten.

Net zoals voor de politie, de bedrijven die wietkwekerijen leeghalen en de burgemeesters die zich willen profileren om hogerop te komen, is de drugsoorlog ook voor journalisten een verdienmodel

Veel journalisten lijken hun kritische houding en professionele scepsis te laten varen als het over drugs gaat. Eerder schreef ik hier al over de regelrechte censuur van de hoofdredactrice van Margriet, die weigerde een al afgenomen interview met mij te publiceren, omdat ‘de lezer zich niet kon identificeren’ met iemand die elke dag van cannabis geniet, prima functioneert en drie kinderen heeft opgevoed. Uiteindelijk bestond het artikel volledig uit interviews met ouders die zich grote zorgen maakten over mogelijk cannabisgebruik door hun kinderen.

Gebrek aan feitelijke kennis

Omdat journalisten vaak weinig feitelijke kennis hebben over cannabis en andere drugs, laten zij klinkklare leugens gewoon passeren. Zo kon Jan Boelhouwer, PvdA-burgemeester van Gilze en Rijen, zonder enig weerwoord bij Radio EenVandaag beweren: ‘Het probleem is dat we in Nederland duizenden coffeeshops hebben, die gewoon allemaal in handen van criminelen zijn.’

Voor de duidelijkheid: Nederland telt 573 coffeeshops, die allemaal zwaar gecontroleerd worden, inclusief Bibob onderzoeken en controles door de Belastingdienst. Boelhouwer liegt dus dat hij barst, maar de interviewster laat het gewoon passeren. Zo blijven leugens en mythen rondzingen, van de exportmythe tot de Gateway of Stepping Stone theorie, die nota bene nog stamt uit het reefer madness tijdperk.

Net zoals voor de politie, de bedrijven die wietkwekerijen leeghalen en de burgemeesters die zich willen profileren om hogerop te komen, is de drugsoorlog ook voor journalisten een verdienmodel. Drugs en de drugsoorlog scoren en sensationele verhalen over drugs en de drugsoorlog scoren nog beter: de Wet van Anslinger.

Slik niet alles als zoete koek

Is het dan alleen maar kommer, kwel en fake news? Gelukkig niet. We hebben natuurlijk CNNBS, dat ook door de RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum van de politie) druk wordt gelezen, zoals een RIEC-er mij deze week toevertrouwde. En in de VS en Canada ontdekken journalisten en media dat ook legale cannabis en cannabiscultuur een verdienmodel zijn. Leafly, ‘the world’s cannabis resource’, blijft een van de beste voorbeelden op dit gebied.

Zelf probeer ik als journalist al 25 jaar het andere geluid over cannabis en de drugsoorlog te laten horen en overheidspropaganda op deze gebieden niet als zoete koek te slikken. ‘You must be the change you want to see in the world’, in de woorden van Gandhi. Voorlopig heb ik nog wel werk, denk ik…

(advertentie)