Topstories

(advertentie)

De Hongaarse premier Viktor Orbán is de langst zittende regeringsleider van Europa. Hij ligt ook al jaren onder vuur wegens corruptie, afbreken van de rechtsstaat, manipuleren van verkiezingen en diefstal van belastinggeld en Europese subsidies. Nu sleept de Europese Commissie Hongarije voor het Europese Hof van Justitie vanwege het anti-cannabis standpunt van de regering Orbán. 

Gedoe bij de VN over (medicinale waarde van) cannabis

De actie heeft een lange voorgeschiedenis. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseerde de Verenigde Naties in januari 2019 om cannabis te verwijderen van Lijst 4 van het Enkelvoudig Verdrag, de moeder van alle VN drugsverdragen.

Op die lijst staan drugs die – volgens de VN – géén medicinale waarde hebben. Door cannabis van Lijst 4 te schrappen, zouden de VN erkennen dat de plant wel degelijk medicinale waarde heeft. Dat zou een enorme impact hebben en de weg vrij maken naar regulering van mediwiet en wetenschappelijk onderzoek in alle 193 lidstaten van de VN.

Het duurde tot 2 december 2020 voor de Commission on Narcotic Drugs (CND), het VN-orgaan dat over drugs gaat, over het advies van de WHO stemde. Kort daarvoor kwam de Raad van de Europese Unie met het standpunt van de EU: steun voor het advies en dus vóór het schrappen van cannabis van Lijst 4.

De stemming was niet alleen historisch, maar ook spannend. Van de 53 landen die op dat moment in de CND zaten stemden er 27 vóór en 25 tegen. Oekraïne onthield zich van stemming.

Hongarije ligt dwars en dat pikt de EU niet

Het enige Europese land dat tegen het WHO advies stemde, was Hongarije. Ferec Dans, plaatsvervangend minister van migratie, keerde zich in zijn stemverklaring diametraal tégen het standpunt van de EU.

Hij benadrukte dat cannabisgebruik verboden is in Hongarije en dat “wij dat in de toekomst niet willen veranderen”. Dat het gebruik van cannabis de laatste decennia is toegenomen, bewijst volgens Dans hoe verslavend wiet is. Hij voorspelde dat overname van het WHO advies dat gebruik nog verder zou doen stijgen.

Een achterlijk standpunt, dat naadloos past in het populistisch-rechtse law and order beleid van de regering Orbán. De Europese Commissie pikte de alleingang van Hongarije niet. Internationale drugsverdragen zijn de exclusieve competentie van de EU, dat staat in het “Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie” (voor de fijnproevers en juristen: in artikelen 83-1 en 218-9).

Het EU-standpunt over het WHO-advies ten aanzien van cannabis is dus bindend voor alle lidstaten.

Europese Unie sleept eigen lidstaat voor de rechter

De Europese Commissie startte in februari 2021 een inbreukprocedure tegen Hongarije vanwege hun afwijkende wiet-standpunt. Kort daarna gooide de Hongaarse minister van buitenlandse zaken Péter Szijjártó olie op het vuur bij een VN-conferentie over criminaliteit in Kyoto.

De minister verklaarde dat “we helaas zien dat Brussel niet alleen illegale migratie steunt, maar ook toename van drugsgebruik”. Na de brief over de inbreukprocedure, stuurde de EU in november 2021 nog een advies aan Hongarije over de cannabiskwestie.

De Hongaarse antwoorden op beide documenten waren onbevredigend, meldde de Europese Commissie op 15 februari in een persbericht. Daarom daagt de commissie Hongarije nu voor het Europese Hof van Justitie, “wegens het niet nakomen van zijn verplichtingen uit hoofde van het besluit van de Raad van Europa en het handelen in strijd met de exclusieve externe bevoegdheid van de Unie en met het beginsel van loyale samenwerking”.

Morgen Duitsland of Nederland in beklaagdenbank vanwege cannabisbeleid?

Hongarije, één van de grootste netto-geldontvangers van de Europese Unie, moet zich gewoon neerleggen bij het EU-besluit en erkennen dat cannabis medicinale waarde heeft. Niks mis mee, zou je zeggen. Fuck Orbán, hup cannabis!

Maar op de website van het Duitse Hanf Magazin wijst Dieter Klaus Glasmann deze week op een adder onder het gras. Nu staat Hongarije in de beklaagdenbank, maar straks misschien Duitsland.

‘Omdat elk EU-lid zich in een dergelijke zaak tot het Hof van Justitie kan wenden, zou ook Duitsland voor de rechter kunnen belanden, zelfs na een positief oordeel van de Europese Commissie over het wetsvoorstel (om cannabis in Duitsland te legaliseren, red.). En aangezien sommige nationale regeringen in de Europese Unie nog steeds een restrictievere koers volgen in het cannabisbeleid, is dat niet zo onwaarschijnlijk.’

Ook Hongaarse soep wordt niet zo heet gegeten

Hopelijk blijft zo’n procedure tegen Duitsland uit. Sinds de EU Hongarije serieus dreigt met strafkorting op zijn EU-subsidies, begint Orbán voorzichtig een toontje lager te zingen. Hij heeft weinig te winnen bij een procedure om Duitsland de voet dwars te zetten bij hun legalisering.

In de andere EU-landen met achterlijk wietbeleid, zoals Frankrijk en Ierland, begint door te dringen dat het cannabisverbod achterhaald is en contraproductief werkt. Deze Groene Golf is niet te stoppen, ook niet door Orbán. Of zoals VOC-adviseur John Roozen het laatst zei:

“Legalisering is als een lavastroom. Ook al staat er een rots in de weg, de lava vindt zijn weg naar het dal toch wel”

[openingsbeeld: Dmytro Tyshchenko/Shutterstock]

(advertentie)