Topstories

(advertentie)

Het langverwachte – niet door ons hoor maar zeker wel door de 10 uitverkoren wiettelers – “experiment gesloten coffeeshopketen” ofwel de wietproef, laat opnieuw langer op zich wachten. De verantwoordelijke ministers Ernst Kuipers (volksgezondheid) en Dilan Yeşilgöz-Zegerius (justitie) kondigen in een brief aan de Tweede Kamer aan dat we geen staatswiet hoeven te verwachten voor het tweede kwartaal van 2023. 

Een goed begin is het halve werk

De beide ministers beginnen hun brief al met een dooddoener van jewelste: ‘We vinden het allereerst van belang te melden dat het experiment met de gedecriminaliseerde toevoer aan coffeeshops van op kwaliteit gecontroleerde wiet wordt voortgezet.’

Welja, ga maar gewoon door met wat al lang is afgesproken… maar dat valt waarschijnlijk onder het ‘nieuwe elan’ waarover premier Rutte sprak toen zijn vierde kabinet aantrad. Vervolgens komen de smoezen waarom de wietproef toch weer langer op zich laat wachten dan de toch al vertraagde start die tot gisteren nog werd aangenomen, te weten ‘ergens in 2022’.

Van de regen in de drup of hoe we aan die wietproef komen

Eerst even kort de voorgeschiedenis, zodat we alles in een helder perspectief kunnen plaatsen. Begin 2017 nam de Tweede Kamer een wetsvoorstel van D66 aan dat gereguleerde wiet voor HEEL NEDERLAND voorzag. Helaas waren er direct erna verkiezingen en werd de wietwet in een stoffige la gedeponeerd, om fluks te worden ingeruild voor een experiment met gereguleerde wiet in 10 gemeenten.

Sindsdien zit het tempo er bepaald niet in. Nu we 5 jaar (!) verder zijn wordt er namelijk nog steeds geen grammetje legale cannabis – zowel wiet als hasj moeten hier worden gemaakt, is de afspraak – in die 10 gemeenten verkocht. Ben jij ook zo reuze benieuwd naar de oorzaken van dit getreuzel? We zullen de oorzaken a.k.a. smoezen zoals die woensdag door Kuipers (D66) en Yeşilgöz (VVD) op papier zijn gezet even kort aanstippen.

Voor wie dat heerlijke Haagse gezwets niet tot zich wil nemen, hebben we een mooi tijdlijn-grafiekje van de overheid gescreenshot, de rest van ons moet het maar even als zoetsappig voorafje zien:

Smoes #1 – De elfde legale wietgemeente

Tot nu toe waren er 10 deelnemende gemeenten bekend die meedoen aan de wietproef, wat inhoudt dat alle 77 coffeeshops daar verplicht zijn om de staatswiet en -hasj te gaan verkopen voor de vier jaar dat het experiment gaat duren. Maar tien is geen elf en dus moeten er nu ineens elf gemeenten komen. In ambtelijke taal klinkt dit zo:

‘De eerste opgave betreft uitbreiding van het experiment met een grote stad. Wel dient voor deelname van een elfde gemeente dient de wet- en regelgeving aangepast te worden. In de Wet Experiment gesloten coffeeshopketen is nu vastgelegd dat maximaal tien gemeenten aan het experiment deelnemen en de betreffende tien gemeenten zijn aangewezen in het Besluit Experiment gesloten coffeeshopketen. De wetswijziging is in voorbereiding en het streven is om de wet- en regelgeving aan het einde van dit jaar te hebben aangepast. Bij de G4-gemeenten hebben wij interesse in deelname aan het experiment gepolst.’

Smoes #2 – Wat willen we eigenlijk met die wietproef?

Meestal begin je een experiment door van tevoren de opzet uit te werken, inclusief de mogelijke uitkomsten en de manier waarop je die resultaten analyseert en de eventuele gevolgen die daaraan vasthangen. Maar in Den Haag wordt alles wat vast is vloeibaar en dus is er blijkbaar na 5 jaar nog steeds geen goed idee van wat die wietproef eigenlijk moet opleveren en hoe je dat beoordeelt. Of zoals Kuipers en Yeşilgöz het stellen:

‘De tweede opgave betreft het vaststellen van criteria voor de beoordeling van de uitkomst van het experiment op het gebied van criminaliteit, volksgezondheid en preventie. Op dit punt zijn we bezig met de uitwerking hiervan. We zullen uw Kamer daarover voor de zomer informeren.’

Smoes #3 – Rutte IV weet het net als Rutte III zelf ook niet meer

Kan het misschien nog wat wolliger qua taalgebruik? Maar jazeker, check smoes drie maar, wij kunnen er ons hoofd niet omheen wrappen zoals de Engelsen zouden zeggen:

‘De derde opgave betreft het aanbieden van het kabinetsstandpunt op basis van een evaluatieverslag over het experiment aan uw Kamer en de Eerste Kamer in 2024. We zijn op dit moment met de onderzoekers en de Begeleidings- en Evaluatiecommissie in gesprek over hoe het beste uitvoering gegeven kan worden aan deze opgave.’

Smoes #4 – Wat gaan we doen na het 4-jarige experiment?

Meestal loop je als politicus niet graag voor de troepen uit, want dat maakt je tot een naïeve dromer of anders toch politiek kwetsbaar wegens gelul in de ruimte. Maar om nu helemaal geen idee te hebben over hoe het eventueel na de wietproef verder gaat in Nederwietland… dat is simpelweg kortzichtig. Het tegenovergestelde van dromen wellicht, maar als je al vijf jaar bezig bent mag je toch wel iets op papier hebben gezet nietwaar?

‘De vierde opgave uit het coalitieakkoord betreft het treffen van juridische en praktische voorbereidingen om na afloop van de experimenten zoveel mogelijk direct te kunnen handelen in lijn met de uitkomst hiervan. Hier zullen we de komende tijd invulling aan geven.’

Wellicht geen wietproef op volle toeren voor 2024

Wellicht is het je opgevallen dat er nergens een concreet tijdstip in de smoezen staat. Wel vaak vage begrippen als ‘we zijn ermee bezig’ en ‘bezig zijn met de uitwerking’. Dat is ambtenarentaal voor: wij weten het ook even niet meer.

In de rest van de brief staan nog veel meer excuses waarom het allemaal zo godsgruwelijk lang moet duren met het experiment gesloten coffeeshopketen. Zoals dat er nu nog maar 8 van de 10 wiettelers bekend zijn, dat degenen die wél al uitverkoren zijn moeite hebben om geschikte locaties en een bank te vinden en dat de regering inschat dat pas in 2023 de ‘kwaliteit en diversiteit van de geproduceerde hennep en hasjiesj voldoende is om de deelnemende coffeeshops volledig en bestendig te kunnen bevoorraden’.

Enzovoorts, enzovoorts, in totaal 4 kantjes vol vaag gezwets. En bedenk dan ook nog even dat we voordat de wietproef daadwerkelijk begint, er eerst nog een overgangsfase van zes maanden aan voorafgaat waarin de deelnemende coffeeshops zowel de legale als de huidige illegale cannabis mogen verkopen.

Daarna begint het experiment pas echt, als het meezit…

[openingsbeeld: Felippe Navarro/Behance]

(advertentie)