Topstories

(advertentie)

Voor de Tweede Kamerverkiezingen in november maakt het VOC weer een “energielabel” over de cannabisvriendelijkheid van de politieke partijen. De conceptversie is bijna klaar, maar één vraag blijft lastig te beantwoorden: hoe denkt Pieter Omtzigt over cannabis?

Pieter praat niet (mee) over coffeeshops en wiet

De partij van Omtzigt, Nieuw Sociaal Contract, publiceert pas eind deze maand haar verkiezingsprogramma. Als Kamerlid van het CDA ging Omtzigt niet over drugsbeleid, dus praatte hij er niet over. Als éénmansfractie moest hij in de afgelopen periode scherp kiezen aan welke debatten hij wel en niet meedeed en liet hij debatten over drugsbeleid aan zich voorbij gaan.

Tot het NSC verkiezingsprogramma verschijnt, moeten we voor Omtzigt’s ideeën te rade gaan bij zijn boek ‘Een nieuw sociaal contract’ uit 2021, een manifest voor beter bestuur uit datzelfde jaar en het zogenoemde basisdocument dat in augustus verscheen rond de lancering van NSC. In deze drie documenten ontbreken de woorden cannabis, wiet, hennep en coffeeshop.

Volgt Omtzigt de Bijbel met ‘alle zaaddragende planten’?

Het woord drugs komt alleen voor in ‘Samenvatting van een Manifest: Naar een beter bestuur van en voor Nederland’ uit 2021. En wel twee keer in dezelfde zin: ‘Als grote productielocatie van synthetische drugs en als doorvoerparadijs van grote geldstromen heeft Nederland met twee mainports meer randvoorwaarden geschept voor bepaalde drugscriminaliteit dan voor volkshuisvesting.’

Maar dit is een beschrijving, geen voorstel voor beleid. Wat wel opvalt is dat het alleen over synthetische drugs gaat, niet over cannabis. Omtzigt is katholiek, dus het zou kunnen dat hij de bijbel serieus neemt. Inclusief deze passage uit Genesis, het eerste bijbelboek, over het begin van de wereld: ‘Ook zei God: Hierbij geef ik jullie alle zaaddragende planten en alle vruchtbomen op de aarde; dat zal jullie voedsel zijn.’ (Genesis 1: 29)

Bron rond wietproef: ‘Omtzigt is zeker vóór legalisering’

Oftewel: God heeft ons alle planten die zaden maken – zoals cannabis – gegeven en we mogen al die planten van Hem gebruiken. Een politicus die pleit voor een verbod op cannabis, stelt zich dus boven God. Maar goed, dat weerhoudt Omtzigts oude club en de andere christelijke partijtjes ChristenUnie en SGP er niet van om dit deel van Gods schepping te demoniseren.

Vorige week sprak ik iemand die direct betrokken is bij de wietproef. Hij zei zeker te weten dat Omtzigt vóór legalisering is. Nou weet ik als journalist dat één bron geen bron is, maar toch vind ik het een hoopvol teken. En met een beetje goede wil kun je in het opnemen van Rosanne Hertzberger op de kandidatenlijst van NSC ook een positief voorteken zien.

Met grote tegenzin dan maar wiet legaliseren?

Hertzberger is microbioloog en schreef jarenlang een wekelijkse column in NRC. Die las ik vaak met groter ergernis, maar niet zo groot dat ik haar stukjes oversloeg. Bijna tien jaar geleden gaf ze in een column met als titel ‘Wegblowen, dat tekort’ haar visie op cannabisbeleid.

Colorado en Uruguay komen voorbij, net als het feit dat alcohol veel schadelijker is dan cannabis. Na veel mitsen en maren, vooral over “zwalkende Franse en Engelse toeristen die met bloeddoorlopen ogen coffeeshop in en uit lopen” in de binnenstad van Amsterdam, luidt Hertzbergers conclusie:

‘Op het drugstoerisme na is marihuana ook niet de allerschadelijkste drugs en de enorme politie-inzet wellicht niet waard. Als het verbod op verkoop aan buitenlanders een beetje goed wordt gehandhaafd, moeten we de hennepteelt in Nederland misschien ook maar legaliseren. Met grote tegenzin dan.’

Wet Damocles het zwaard van Damocles voor wietverbod?

We zijn nu bijna tien jaar verder en de lijst landen en Amerikaanse staten met legale cannabis is flink gegroeid. Hertzberger staat nummer 17 op de kandidatenlijst en NSC scoort in de meest recente peiling tussen de 23 en 27 zetels. De kans is dus groot dat Hertzberger de Tweede Kamer haalt. Dat is zeker geen garantie dat NSC voor legalisering zal gaan, maar ondenkbaar is het evenmin.

Ik zie nog een reden tot voorzichtig optimisme. Omtzigt weet hoe burgers kunnen lijden onder overheidsbeleid. ‘Wetgeving kan spijkerhard uitpakken’, zei hij vorige maand bij de algemene beschouwingen. De wet Damocles, artikel 13b van de Opiumwet, is daar een schoolvoorbeeld van. Per jaar worden meer dan duizend mensen uit hun huis gezet vanwege de vondst van cannabis, becijferde KRO-NCRV’s Reporter Radio in 2018.

Breekt Omtzigt ook met CDA-beleid van war on drugs?

Hoe spijkerhard de Damocles wet uitpakt, blijkt uit de zaak van Robin die in 2020 vanwege één wietplant uit zijn huis werd gezet. Hij kweekte die plant in het bos en droogde de takken thuis. Zijn autisme was voor de burgemeester geen beletsel om Robin op straat te zetten. Je mag toch hopen dat Pieter Omtzigt inziet hoe ons cannabisbeleid in repressie is doorgeschoten en mensen straft die geen criminelen zijn.

Je mag toch verwachten dat Pieter Omtzigt, gepromoveerd in de econometrie, snapt dat het verbod op cannabis de oorzaak is van de criminaliteit rond teelt en groothandel. Om de conservatieve econoom en Nobelprijswinnaar Milton Friedman te citeren: ‘Als je met een economische bril naar de war on drugs kijkt, dan is de overheid de beschermengel van het drugskartel.’

Het CDA heeft de afgelopen jaren heel veel fout gedaan; daar zijn Omtzigt en ik het over eens. De zuiver repressieve koers in het cannabisbeleid is één van die fouten. De vraag is of Omtzigts partij die fout overneemt of kiest voor de enige duurzame oplossing: legalisering van cannabis.

UPDATE – Op dinsdag 24 oktober maakte Pieter eindelijk zijn NSC verkiezingsprogramma bekend. Over drugs gaat het eigenlijk niet in die 80 pagina’s. Het enige (!) regeltje over onze favoriet cannabis hebben we ff in een screenshot gezet:

Door blijven klooien dus als het aan Omtzigt ligt, nou nou…

(advertentie)