Topstories

(advertentie)

Afgelopen 15 juli vond in Luxemburg een historische wiettop plaats. Ook Nederland deed mee aan de gesprekken over een nieuw Europees cannabisbeleid. Alleen stuurde ons land daarvoor geen minister, en ondertekende de onbekende Nederlandse afgezant ook het gezamenlijke ‘joint statement’ niet. Het halfslachtige Nederlandse optreden was een domper op de Europese mijlpaal voor onze columnist…

Het was een onverwacht cadeau op mijn verjaardag, 15 juli. Voor het eerst overlegden ministers van meerdere EU-landen over regulering van recreatieve cannabis. Aan deze historische wiettop deden Luxemburg, Duitsland, Malta en Nederland mee. Ons land stuurde geen minister, maar een topambtenaar. Waarom weigerde deze Victor Sannes de slotverklaring te ondertekenen?

Toekomstdroom

Decennia lang was het een toekomstdroom. Ooit zou er toch een groepje Europese landen die af willen van het cannabisverbod samen moeten komen, om sterker te staan en elkaar te helpen met kennis en ervaring? Uiteindelijk is het Luxemburg geworden die zo’n bijeenkomst op touw heeft gezet, in het statige kasteel van het stadje Senningen.

Ik las voor het eerst over deze wiettop in een artikel over de legalisering in het Hertogdom van de Luxemburger Wort van 15 juni. Minister van justitie Sam Tanson zei bij de presentatie van haar legaliseringsplan: ‘We hebben nu sterke bondgenoten in de regio en ook Nederland en Malta gaan deze weg op. We zijn niet meer alleen.’ De laatste zin van het stuk vond ik het interessantst: ‘In juli nodigt Luxemburg gelijkgestemde EU-landen uit voor een bijeenkomst.’

Hierna hoorde of zag ik niks over die bijeenkomst tot 16 juli, de dag na de wiettop en mijn verjaardag. Via Twitter, wat toch het beste en snelste medium is voor cannabisnieuws. Al snel vond ik een verslag met een groepsfoto, zodat ik kon nagaan wie er precies rond de tafel hadden gezeten. Voor Luxemburg waren dat de ministers van volksgezondheid en justitie, voor Duitsland drugstsaar Burkhard Blienert en voor Malta een parlementslid.

Victor Sannes?

Ook aanwezig: de directeur van het Europese drugsinformatiecentrum EMCDDA en twee veteranen in de strijd voor legalisering, beide lid van de Global Commission on Drug Policy: de Zwitserse ex-premier Ruth Dreifuss en de Franse diplomaat en arts Michel Kazatchkine. Nederland stuurde geen minister, maar topambtenaar Victor Sannes, directeur Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie bij het ministerie van VWS. Het kan aan mij liggen, maar ik had nog nooit van de goede man gehoord.

‘Joint statement’ niet gejoint

Nog verrassender dan deze keuze was het nieuws dat de gezamenlijke slotverklaring was ondertekend door Duitsland, Luxemburg en Malta, maar niet door Nederland. En dat terwijl dit ‘joint statement’ toch behoorlijk tam is. De woorden legalisering of legaliseren staan er niet in. Er staat wel dat ‘controle van de kwaliteit en potentie van cannabisproducten niet mogelijk is zolang ze niet worden gereguleerd en gecontroleerd door overheidsinstanties op basis van doelstellingen op het gebied van de volksgezondheid’.

Er staat ook dat de status quo onhoudbaar is. En dat de opkomst van CBD-wiet en synthetische cannabinoïden handhaving van de bestaande wetten en regels over cannabis nog lastiger maakt. En wel ‘omdat het niet makkelijk is om “gewone” cannabisproducten te onderscheiden van producten die synthetische cannabinoïden bevatten, of zelfs CBD of hennep met een laag THC-gehalte, en in het bijzonder om synthetische cannabinoïden te analyseren zonder langdurige en kostbare toxicologische analyse- en handhavingsprocedures.’ Daar is toch weinig op aan te merken. Waarom dan die koudwatervrees van Nederland? Waarom heeft Victor Sannes de slotverklaring niet ondertekend?

Koudwatervrees door wietproef?

Volgens Rosaria Ricci van de Medical Cannabis Society heeft de wietproef daar alles mee te maken. ‘Ik vermoed dat ze gebonden zijn aan de evaluatie van het experiment’, tweette ze (in het Engels) op een vraag hierover. ‘De coalitie heeft afgesproken hun oordeel tot dan op te schorten. Het tekenen van de verklaring en het innemen van een standpunt over deze kwestie had waarschijnlijk interne politieke gevolgen kunnen hebben.’ Ook al is de eindverklaring tam en weinig concreet, zij steunt wel op ‘een visie die ver verwijderd is van die van de twee christelijke partijen in de coalitie’, aldus Ricci.

Ook Steve Rolles van de Britse Transform Drug Policy Foundation verbaasde zich op Twitter over de Hollandse koudwatervrees in Luxemburg. ‘Het is vreemd gezien hun historische rol als pioniers op het gebied van cannabishervorming, maar misschien komt het ironisch genoeg door die erfenis, gezien de decennia van felle kritiek die ze hebben gekregen.’

Voor het belang en het historische karakter van de wiettop, maakt het weinig uit, denkt Rolles. Hij verwacht dat andere Europese landen zich bij deze kopgroep aan gaan sluiten en noemt Italië, Tsjechië, Denemarken, België en Zwitserland. En hij acht het waarschijnlijk dat ook landen buiten Europa aanhaken: Canada, Mexico, Uruguay, Zuid Afrika, Thailand… Let wel: Rolles is geen luchtfietser maar een ervaren analist die sinds 1998 voor Transform werkt.

Europese mijlpaal

Mijn blijdschap over deze Europese mijlpaal wordt toch getemperd door het halfslachtige, om niet te zeggen lafhartige optreden van Nederland. Waarom is onze minister van volksgezondheid Ernst Kuipers niet naar Luxemburg gegaan? Houden CDA en ChristenUnie het kabinet zozeer in een houdgreep dat ondertekening van de slotverklaring echt geen optie was? Wanneer gaat Nederland zich weer eens assertief en zelfbewust opstellen als het om cannabisbeleid gaat?

Alle seinen staan immers op groen. Al voor de Luxemburgse top, op 27 juni, tweette de Duitse drugstsaar Blienert over een overleg met zijn Tsjechische ambtsgenoot: ‘We waren het erover eens dat een nieuwe manier van omgaan met cannabis ook in de EU op de agenda moet staan.’ Sinds de jaren negentig zeuren onze politici dat cannabis reguleren niet kan ‘vanwege het buitenland’. Nu dat buitenland een andere weg wil inslaan met cannabis, zou je denken dat er wat meer respons zou komen. Niet alleen van onze politici, maar ook van onze media.

[Openingsbeeld: screenshot Luxemburgse televisie]

(advertentie)