Topstories

(advertentie)

Hoe langer ik me met cannabis bezig houd, des te beter realiseer ik me hoe ongrijpbaar deze plant is. Cannabis is niet te vangen, niet in een hokje te stoppen, vast te pinnen of te categoriseren. Mannelijk én vrouwelijk, medicijn én roesmiddel, grondstof én superfood. Ook bij het onderscheid tussen indica en sativa soorten blijkt die ongrijpbaarheid. Maar is dat onderscheid echt flauwekul?

Waar komen de namen sativa en indica vandaan?

Om te snappen waar de termen sativa en indica vandaan komen, moeten we terug naar de achttiende eeuw. De Zweedse wetenschapper Carl Linnnaeus, over wie ik hier eerder schreef, beschreef bijna zesduizend planten in zijn beroemde ‘Species Plantarum’. Dit boek verscheen in 1753 en geldt als startpunt van de wetenschappelijke naamgeving van planten.

Linneaus gaf de hennepplant de Latijnse naam Cannabis Sativa L., waarbij sativa staat voor gecultiveerd, gekweekt en de L. verwijst naar Linneaus zelf. Ruim dertig jaar later, in 1785, beschreef de Franse bioloog Jean-Baptiste Lamarck een tweede soort hennep, Cannabis Indica, letterlijk: uit India.

Sativa’s zijn groot, rank en vezelig en de bladeren hebben dunne vingers. Indica’s zijn kleiner en compacter en de bladeren hebben dikke vingers. Deze indeling gaat dus over de vorm, het uiterlijk van de plant.

Indica en sativa kruisen om superwiet te maken

Het duurde toen nog eeuw of twee voordat de eerste wietkwekers de beide soorten, indica en sativa, met elkaar gingen kruisen in de hoop superwiet te creëren. Met succes vermengden ze de genen van tropische sativa-planten uit Zuid-Amerika en Thailand met de genen van indica-planten uit India, Afghanistan, Nepal en Centraal Azië. Zo ontstonden klassiekers als Skunk, Northern Lights en Haze.

Rond deze tijd breidde de betekenis van het verschil tussen indica en sativa zich uit. Het sloeg niet alleen meer op de vorm van de plant, maar ook op het effect als je die plant oprookte.

Indica zou vooral ontspannend en verdovend werken; een couch lock effect, waarbij je niet meer van de bank af komt. Beter geschikt voor ’s avonds dan voor overdag.

Sativa zou juist opwekkend werken, een energieke high geven en dus beter geschikt zijn voor overdag. Kruisingen zouden qua effect een beetje van beide opleveren.

Klassieke indeling cannabissoorten houdt geen stand

Waar het onderscheid qua vorm steekhoudend is, kwam het onderscheid qua effect de afgelopen jaren steeds meer onder druk te staan. Wetenschappelijk gezien houdt het gewoon geen stand. Een van de grootste onderzoeken naar dit onderwerp verscheen in mei 2022 in het vaktijdschrift PLOS One.

De onderzoekers analyseerden de data van 90.000 wiet samples uit zes Amerikaanse staten om de “phytochemische diversiteit” te bepalen. Daarvoor gebruikten ze data, verzameld door cannabisplatform Leafly, over het gehalte cannabinoïden en terpenen.

Conclusie: de informatie op de etiketten van de legale cannabisverkopers wijkt vaak af van de werkelijke chemische samenstelling van hun cannabis. ‘Met name de indica/hybride/sativa-naamgeving maakt geen betrouwbaar onderscheid tussen samples op basis van hun chemische samenstelling’, schrijven de onderzoekers. ‘Daardoor is het hoogst onwaarschijnlijk dat dit veelgebruikte commerciële etiketteringssysteem een betrouwbare indicator is van systematisch verschillende effecten.’

Highlife Cannabis Cup neemt afscheid van indica en sativa

Het leidt tot een harde conclusie: ‘Marketing waarbij de nadruk wordt gelegd op indica-gelabelde producten als ontspannend en sativa-gelabelde producten als stimulerend, is misleidend gezien onze analyse van de onderliggende chemie.’

Het gehalte terpenen is een betere voorspeller van het te verwachten effect, maar in de VS is alleen vermelding van de THC- en CBD-percentages verplicht.

De organisatie van de HighLife Cannabis Cup neemt dit jaar afscheid van de categorieën indica en sativa. Maar ook hier wreekt zich het ongrijpbare karakter van cannabis, want nieuwe categorieën als “House Specials” en “USA NL Grown” zijn ook vrij willekeurig en vaag. Niet dat ik klaag; ik proef en jureer elke sample met open vizier. Juist het onverwachte maakt het zo leuk.

Gemiste kans

Maar dat is anders als ik cannabis in een coffeeshop koop. Dan wil ik graag zo precies mogelijk weten wat ik koop en wat er in zit. Niet alleen hoeveel THC en CBD, maar ook hoeveel andere cannabinoïden en hoeveel en welke terpenen.

Het is een gemiste kans dat bij de wietproef alleen op THC en CBD wordt getest en niet op andere werkzame stoffen. Een groot voordeel van regulering is nu juist dat consumenten veel beter geïnformeerd kunnen worden over wat ze kopen. Maar dan moet dat wel gebeuren.

(advertentie)