Topstories

(advertentie)

Een spannende dag voor Italiaanse cannabis activisten en de miljoenen cannabis consumenten. Vandaag, 15 februari 2022, beslist het Grondwettelijk Hof of het referendum over cannabis toegestaan is, of niet. Het hof buigt zich over acht referendum vragen, waarvan die over cannabis en euthanasie veruit de meeste aandacht krijgen.

‘Cannabis light’ is een hit in Italië

Zonder veel overdrijving kun je stellen dat de Italiaanse politiek de meest ondoorgrondelijke van heel Europa is. De democratie functioneert er niet echt optimaal, het bestuur is gefragmenteerd en instabiel. Italiaanse regeringen maken zelden of nooit hun termijn vol. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft Italië niet minder dan 66 regeringen gehad, die gemiddeld dus net iets langer dan een jaar bleven zitten.

Wat hennep betreft hebben de Italianen een groots verleden. In de jaren veertig van de vorige eeuw was Italië na Rusland en China de grootste hennepproducent ter wereld, met een geschat areaal van honderdduizend hectare. De hennepindustrie is al een paar jaar aan een renaissance bezig, met dank aan CBD en het succes van ‘cannabis light’. Sinds 2016 is teelt en verkoop van deze CBD wiet legaal en zijn cannabis light winkels onderdeel van het straatbeeld in vrijwel alle grote steden.

Italiaanse toestanden gaan ook op voor het drugsbeleid

De wet- en regelgeving over cannabis met meer dan 0,2 procent THC is al even veranderlijk en ondoorgrondelijk als de Italiaanse politiek. Al in 1993 slaagde de Radicale Partij, geleid door de legendarische Marco Pannella er in om bezit van kleine hoeveelheden cannabis voor persoonlijk gebruik en het gebruik zelf te decriminaliseren.

In 2006 gooide de omstreden en extreem strenge ‘Fini-Giovanardi wet’ roet in het eten door het wettelijke onderscheid tussen hard- en softdrugs af te schaffen. Bezit, teelt en verkoop van cannabis werden weer verboden en strafbaar met extreem lange celstraffen.

Cannabis activisten protesteerden jarenlang tegen de Fini-Giovardi wet. Op 8 februari 2014 deed ik samen met mijn vrouw Ciel mee aan een enorme demonstratie in Rome, waarin zeker tienduizend mensen meeliepen. Motto: ‘Illegale è la legge’, de wet is illegaal. Een paar dagen later zou het Grondwettelijk Hof zich over de Fini-Giovardi wet buigen en verdomd, de gehate wet werd ongrondwettelijk verklaard en verviel direct.

Italië kent – in tegenstelling tot Nederland – het ‘bindend referendum’

Maar daarmee was cannabis nog niet legaal in Italië. De politieke steun voor legalisering groeit weliswaar, maar net als in Nederland blijven de christelijke en rechtse partijen zich verzetten tegen het onvermijdelijke. Een verschil tussen beide landen is dat Italië een bindend referendum heeft, waarmee een wet of een deel van een wet kan worden afgeschaft. Er gelden een paar uitzonderingen: referenda mogen niet gaan over belastingen, de overheidsbegroting, amnestie en pardon of ratificatie van internationale verdragen.

Door die uitzonderingen luistert de formulering van een referendum over cannabis zeer nauw. Het referendum dat het Grondwettelijk Hof nu beoordeelt zou de thuisteelt van cannabis voor eigen gebruik legaliseren en het opleggen van een celstraf voor verkoop van kleine hoeveelheden onmogelijk maken.

Half miljoen handtekeningen in 1 week voor referendum legalisering cannabis

Het cannabis referendum werd in september vorig jaar gelanceerd en scoorde spectaculair. Binnen een week waren de benodigde 500.000 handtekeningen binnen. Het hielp dat voor het eerst ook handtekeningen via internet verzameld mochten worden.

In november werd het nog even spannend, toen de rechtse partijen Lega en Fratelli d’Italia het referendum probeerden te torpederen. Die poging kreeg gelukkig geen steun in het parlement.

De laatste horde is het oordeel van het Grondwettelijk Hof. Als zij groen licht geven, kan het referendum dit voorjaar nog plaatsvinden. Vorige week gaf de nieuwe voorzitter van dit Hof, Giuliano Amato, een positief schot voor de boeg. Tegen de krant Il Manifesto zei Amato dat ‘referenda een zeer serieuze zaak zijn en daarom moeten we tegen elke prijs proberen te voorkomen dat we gaan muggenziften om ze in de prullenbak te kunnen gooien.’

Maakt het Hof het wantrouwen tegen de staat nog groter?

Niettemin gaan er geruchten dat het Hof de twee meest omstreden referenda, over cannabis en euthanasie, vandaag zal afwijzen. De organisatoren van beide referenda hebben gewaarschuwd dat zo’n besluit desastreus zou zijn: ‘In een tijd van groot wantrouwen tegen de instituties zou het ontoegankelijk maken van instrumenten als het referendum negatieve gevolgen hebben op het hele institutionele systeem, dat al in een diepe crisis verkeert.’

[openingsfoto: An Mazhor/Shutterstock]

 

UPDATE: Het Grondwettelijk Hof heeft een referendum over cannabis verboden!

(advertentie)