Topstories

(advertentie)

Advocaat Maurice Veldman speurt licht in de donkere anti-cannabistunnel van minister Opstelten & Co. Binnen de rechtszalen – coffeeshophouders die meer niet bestraft worden voor grote handelsvoorraden wiet –  en erbuiten: rebellerende burgemeesters die legale wietteelt eisen. De actuele stand van zaken!

Geen toeval

Er is in en buiten de rechtszaal een tendens te bespeuren dat het binnen afzienbare termijn gedaan is met het straffen van coffeeshophouders voor een voorraad buiten de coffeeshop. Twee signalen zijn tekenend voor een kentering in het denken van rechters en politici over cannabis. De roep om regulering van de achterdeur en rechterlijk ingrijpen in het voordeel van coffeeshophouders zijn op dit moment bepalend. Het is geen toeval dat deze twee signalen dezer dagen naast elkaar te bespeuren zijn.

Rechters zijn het al anderhalf jaar zat om straffen uit te delen voor de aanvoer van cannabis naar coffeeshops. In de Checkpoint zaak had het Haagse hof de niet ontvankelijkheid onvoldoende gemotiveerd en was naast het bezit van cannabis sprake van andere strafbare feiten. Momenteel buigt het Amsterdamse hof zich opnieuw over deze zaak en doet later deze maand uitspraak. Vorige week was het in Den Haag opnieuw raak en verklaarde het gerechtshof de officier van justitie niet ontvankelijk. Dit keer met een zeer heldere en krachtige motivering.

Het gedoogbeleid

Het gedoogbeleid wordt gehandhaafd door de driehoek: een college bestaande uit de burgemeester, officier van justitie en de hoofdcommissaris van politie. Dit gezelschap spant zich in om afspraken te maken over de wijze waarop strafrechtelijke en bestuursrechtelijke bevoegdheden worden toegepast. De officier van justitie moet met zijn opsporings- en vervolgingsbevoegdheden de aanpak van de burgemeester ondersteunen zodat vanuit de driehoek één beleid wordt gevoerd. Als de officier van justitie zich zodanig gedraagt dat bij de burger het gerechtvaardigd vertrouwen wordt gewekt dat hij niet zal vervolgen dan mag de burger er vanuit gaan dat dit daadwerkelijk niet gebeurt. Dit is wat advocaten al jaren roepen in de rechtszaal. Eindelijk heeft deze gedachte navolging gekregen van rechters.

Er vonden onaangekondigde huiszoekingen plaats in de woning van de directeur van de coffeeshops. Ook in opslagplaatsen en andere locaties werd gezocht

Het ging vorige week om een eigenaar van drie coffeeshops. De officier van justitie had nooit en te nimmer bezwaar gemaakt tegen de wijze waarop de exploitant zijn bedrijven leidde. Hij wist van de grootte van de coffeeshops en de onvermijdelijke dagelijkse bevoorrading. Dit speelde een belangrijke rol in de beslissing om het openbaar ministerie niet ontvankelijk te verklaren.

De coffeeshopexploitant mocht erop vertrouwen dat de wijze waarop hij zijn coffeeshops runde geheel volgens de eisen van het openbaar ministerie zijn. De officier van justitie heeft de verdachte nooit bericht dat de coffeeshops, de bezoekersaantallen of de omzetten te groot werden of dat teveel verkooptransacties plaatsvonden. Grootschaligheid van de coffeeshops was voor het gedogen ervan geen probleem. Onder deze omstandigheden mocht de verdachte erop vertrouwen dat de officier van justitie niet zonder meer tot vervolging zou overgaan op grond van de resultaten van zoekingen naar alle exploitatie- en winkelvoorraden.

OM kan het niet uitleggen

Er vonden onaangekondigde huiszoekingen plaats in de woning van de directeur van de coffeeshops. Ook in opslagplaatsen en andere locaties werd gezocht. De officier van justitie kon niet uitleggen waarom tot toepassing van deze dwangmiddelen was besloten. Het openbaar ministerie kon evenmin uitleggen waarom er enig relevant strafrechtelijk belang was bij deze wijze van opsporing en vervolging. De opsporing en vervolging waren om deze redenen onverenigbaar met beginselen van een goede procesorde, de rechtszekerheid, evenredigheid, zorgvuldigheid, en het verbod van willekeur. Geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met (voortzetting van) de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn. Dat is nogal wat, zeker als dit wordt gesteld door het Haagse gerechtshof.

De uitspraak is temeer opmerkelijk bijzonder omdat de vraag of het openbaar ministerie mag vervolgen zich maar zeer beperkt leent voor rechterlijke toetsing. De motivering is duidelijker dan die in de Checkpoint zaak.

Dit is een serieuze uitnodiging van de rechters aan de politiek om eindelijk eens werk te maken van de gereguleerde teelt van cannabis. Bij een gedoogde voordeur hoort immers een gedoogde achterdeur.
Deze uitspraak kan daarom niet los worden gezien van de initiatieven van burgemeesters tot regulering van de aanvoer van cannabis. Het gaat eindelijk de goede kant op.

Regulering is de wens van veel burgemeesters

Het is inmiddels een dagelijks terugkerend fenomeen in de Nederlandse media: De aanhoudende roep om regulering van burgemeesters die niet langer willen toezien hoe hun gemeente lijdt onder de niet te bestrijden hennepplantages. Maar liefst 54 burgemeesters weigeren om zich nog langer door minister Opstelten te laten ringeloren met nietszeggende spierballentaal en nemen zelf het initiatief om te komen tot regulering van de hennepteelt voor de aanvoer van coffeeshops. Gecertificeerde telers moeten uitkomst bieden.

Je kunt als burgemeester geen coffeeshops sluiten als je toestaat dat deze zijn uitgegroeid tot grote verkooppunten die dagelijks meerdere malen worden bevoorraad. Je kunt als strafrechter evenmin straffen uitdelen als de officier van justitie één van de architecten is van het lokale gedoogbeleid dat dwingt tot illegale bevoorrading van coffeeshops. Toch gebeurt dit allebei nog steeds, maar het tij lijkt te keren.

Burgemeesters zien met lede ogen dat deze minister dé katalysator is van de georganiseerde (criminele) hennepteelt

De burgemeester van Amsterdam staat erom bekend de afgelopen jaren coffeeshops te hebben gesloten omdat zij buiten de coffeeshop een voorraad hadden. De Amsterdamse rechtbank noemt dit witwassen als deze voorraad niet in de boeken staat. De officier van justitie vervolgt sinds jaar en dag voor voorraden bestemd om de coffeeshop bij te vullen. Hier moet een einde aan komen en dat heeft het Haagse hof met zoveel woorden gezegd. Bestuursrecht en strafrecht moeten enigszins in de pas lopen.

Burgemeesters zien met lede ogen dat deze minister dé katalysator is van de georganiseerde (criminele) hennepteelt. Daarom hebben 54 burgemeesters zich verenigd om een experiment te beginnen om op gereguleerde wijze wiet te laten kweken waardoor de achterdeur eindelijk geregeld wordt. Dit politieke experiment vond dus vorige week navolging in een rechterlijke uitspraak die eveneens over de achterdeur ging.

Minister Opstelten verliest steun

Wat is de politieke stand van zaken momenteel? De VVD is ernstig verdeeld, de PvdA steunt de minister niet langer. In de Eerste Kamer is de stemming over het wetsvoorstel tegen growshops alweer verschoven. Dit voorstel is in strijd met plannen voor gereguleerde teelt. Nu staat het voorstel op de agenda voor 9 september. In de Tweede Kamer is nog maar een krappe meerderheid voor het beleid van de minister: 73 volksvertegenwoordigers verwerpen het beleid en 77 Kamerleden steunen de minister. Het politieke verzet tegen de minister groeit. Het wordt dus spannend.

 

(advertentie)