Topstories

(advertentie)

Wie het nog allemaal snapt mag ’t zeggen, maar er heerst veel verwarring omtrent de wietpas. Al ingevoerd in zuid-Nederland en ingepland voor de rest van het land. Advocaat Maurice Veldman hekelt dit juridische moeras waarin discriminatie van buitenlanders oké is, en schept helderheid in een zaak die elke blower aangaat.

 

Raad van State: discriminatie buitenlanders

Vorige week deed de Raad van State uitspraak over de vraag of in Maastricht drugstoeristen mogen worden geweerd uit coffeeshops. Maastricht is een stad waar naar verluidt veel drugstoeristen kwamen, wat voor de burgemeester aanleiding was om coffeeshop Easy Going te sluiten voor bepaalde tijd. De hoogste bestuursrechter gaf de burgemeester groen licht en effende de weg om toeristen uit coffeeshops te weren. Wat is er aan de hand in de Maasstad en geldt deze uitspraak voor heel Nederland? Een ingewikkeld verhaal wordt in deze column in begrijpelijke taal uitgelegd.

De prangende vraag die ter beantwoording was voorgelegd was of de burgemeester gebruik mocht maken van zijn bevoegdheid uit de Opiumwet om een coffeeshop voor bepaalde tijd te sluiten vanwege overlast veroorzaakt door drugstoerisme in Maastricht. Daarover is veel te doen geweest en een groot aantal juristen heeft zich hiermee bemoeid.

De strijd van coffeeshop Easy Going

De maatstaf was overlast veroorzaakt door drugstoerisme. In de uitspraak wordt steeds gesteld dat de burgemeester een coffeeshop in ieder geval sluiten mag als hij vindt dat er sprake is van dermate ernstige overlast waardoor sluiting gerechtvaardigd is. Maar de rechter merkt terzijde op dat de burgemeester ook zonder overlast een coffeeshop mag sluiten, om de simpele reden dat daar drugshandel wordt bedreven. Dat is op zichzelf niet nieuw. Maar drugstoerisme en overlast was toch de aanleiding voor alle malaise in Maastricht?

Onze hoogste rechter zegt dat de ernstige overlast die jaren daarvoor reden was om toeristen te weren nog steeds als legitiem doel kan dienen om ook nu coffeeshops te sluiten als daarmee drugstoeristen worden geweerd. Want het is niet aannemelijk geworden dat aan die overlast inmiddels een einde is gekomen.
Omdat de situatie voor invoering van de wietpas in Maastricht uit de hand was gelopen en dit nog niet zo lang geleden is had Easy Going moeten bewijzen dat de situatie inmiddels is verbeterd. Daarin is de coffeeshop volgens de rechter niet geslaagd. Dit is echt wartaal.

Burgemeester krijgt alle macht

Omdat toeristen niet meer welkom zijn in Maastrichtse coffeeshops is de situatie wel degelijk veranderd. Er is per slot een ingezetenencriterium ingevoerd. Als de rechter bedoelt te zeggen dat Easy Going maar moet bewijzen dat de situatie is verbeterd zonder invoering van de wietpas is dit uiteraard feitelijk een onmogelijke opgave waaraan nooit kan worden voldaan. Er komen immers geen toeristen meer in coffeeshops vanwege de wietpas.

Saillant detail in deze uitspraak is dat de rechter voetstoots aanneemt dat een coffeeshop sluiten altijd mag en dat van overlast nog steeds sprake is. Hiertoe verwijst hij niet naar daadwerkelijke overlast, maar naar de bevoegdheid tot sluiting. Daarmee legt de hoogste rechter de beslissing tot het weren van toeristen geheel bij de burgemeester.

Er wordt namens de Bond van Cannabisdetaillisten en 18 andere eisers in het Gerechtshof te Den Haag nog steeds geprocedeerd tegen de Staat der Nederlanden over de wietpas

Dat doen rechters vaker, de bal doorspelen naar een bestuursorgaan zodat de rechter achterover kan leunen. Wat heeft de rechter nu precies overwogen om discriminatie van toeristen toelaatbaar te achten? Om te mogen discrimineren moet er een objectieve rechtvaardigingsgrond bestaan en mogen er geen andere middelen beschikbaar zijn om op succesvolle wijze een einde te maken aan drugstoerisme. De aanzuigende werking van coffeeshops in Maastricht op buitenlandse toeristen en de gerichtheid van coffeeshops op toeristen moeten bestreden worden, aldus de rechter voorafgaand aan de uitspraak. Om deze doelen te bereiken mag de burgemeester coffeeshops sluiten en daarbij tussen neus en lippen door toeristen discrimineren. Hierbij wordt wel steeds gewezen op overlast veroorzaakt door drugstoerisme waardoor drugshandel in de hand wordt gewerkt. Dit vormt een objectieve rechtvaardigingsgrond voor discriminatie. Coffeeshops zijn te groot geworden als gevolg van de aantrekkingskracht voor buitenlanders.

Even verderop in de uitspraak spreekt de rechter deze uitgangspunten tegen door te stellen dat er helemaal geen sprake hoeft te zijn van overlast om te mogen discrimineren en de proportionaliteitseis ook niet langer geldt. Onbegrijpelijke taal dus, maar we moeten het er mee doen. Dit levert in ieder geval genoeg munitie op om in toekomstige procedures er weer stevig tegen aan te gaan. In Maastricht zijn al voorbereidingen gaande om deze onhoudbare en elkaar tegensprekende redeneringen in de rechtszaal af te schieten.

Verplichte discriminatie

We moeten niet berusten in deze uitspraak. Allereerst geldt deze slechts voor Maastricht met de specifieke lokale omstandigheden die centraal stonden. Deze gelden uiteraard niet voor de rest van Nederland. Maar ook in Maastricht zijn mogelijkheden te over om onverdroten door te procederen tegen deze verplichte vorm van discriminatie. Op enig moment moet er een einde komen aan de verplichting tot discriminatie, dat is duidelijk.

Er wordt namens de Bond van Cannabisdetaillisten en 18 andere eisers in het Gerechtshof te Den Haag nog steeds geprocedeerd tegen de Staat der Nederlanden over de wietpas. Inzet is het onverbindend verklaren van het besloten club- en ingezetenencriterium wegens onrechtmatige wetgeving. Deze maatregelen zijn onmiskenbaar onrechtmatig en in strijd met Europees recht en het verbod van discriminatie. Het besloten clubcriterium is al onrechtmatig verklaard dus rest nog slechts het ingezetenencriterium. We zijn er dus bijna.

Desnoods naar Straatsburg

Deze procedure is in een ver gevorderd stadium. Op 30 oktober a.s. vinden pleidooien plaats in het Haagse hof. Daarna wordt uitspraak gedaan. De verwachtingen zijn hoog gespannen. De Staat heeft niet kunnen uitleggen waarom in heel Nederland toeristen perse moeten worden gediscrimineerd. De enige reden die de Staat steeds aandraagt is dat grote coffeeshops een bedreiging vormen voor de openbare orde. Deze redenering is veel te wankel en vormt geen legitieme reden om massaal door heel Nederland toeristen te discrimineren in steden waar van drugstoerisme geen sprake is. Er moet volgens Europese jurisprudentie echt heel wat aan de hand zijn om een gerechtvaardigd onderscheid te maken tussen ingezetenen en niet-ingezetenen. We gaan daarom door om ons gelijk te halen, desnoods tot Straatsburg.

Wordt vervolgd…

Beeld stakende mensen: no wietpas protest bords, IVESONE.COM

(advertentie)