OM, politie en burgmeester willen een Amsterdam zonder coffeeshoptoerist

NIEUWS 12 april 2022

Wie dacht dat het onzalige plan van begin 2021 om buitenlanders de toegang te verbieden tot alle 166 Amsterdamse coffeeshop ondertussen in een stoffige lade is beland, heeft het mis. In een brief aan de gemeenteraad maandag, pleiten burgemeester Femke Halsema, de politie en het Openbaar Ministerie opnieuw voor een coffeeshopverbod voor toeristen. De redenen die er voor worden aangevoerd door ‘de driehoek’ grenzen echter aan het krankzinnige wat ons betreft.

Koude sanering aantal coffeeshops via de toeristische route

Twaalf kantjes liefst telt de brief van burgemeester Halsema die ze onder de titel ‘Stand van zaken plannen beheersbare cannabismarkt en aanpak straatdealen’ maandag naar de gemeenteraad stuurde. Het is dus een vervolg op het plan uit januari vorig jaar toen de Amsterdamse driehoek vriend en vijand verraste met het voornemen om het I-criterium – in de volksmond ook wel de wietpas genoemd – te gaan handhaven. Inmiddels is er links en rechts wat extra onderzoek verricht en is de conclusie van de driehoek niet veranderd.

Dat zou betekenen dat uitsluitend inwoners van Nederland toegang krijgen tot de 166 coffeeshops in de hoofdstad. Zonder buitenlandse bezoekers – of drugstoeristen zoals ze door sommigen ook worden genoemd – zou er in Amsterdam nog slechts plek zijn voor 66 shops, dus honderd zaken minder dan nu. Met andere woorden; tweederde van alle coffeeshops in Mokum draait op toeristen en kan het shaken als de driehoek haar zin krijgt.

Koppeling toeristenverbod Amsterdam en landelijke regulering

Halsema probeert de keiharde sanering van de cannabisbranche in haar stad aan de gemeenteraadsleden te verkopen door te stellen dat dit nu eenmaal ‘een noodzakelijke stap is op weg naar landelijke regulering’. Wat het een met het ander te maken heeft, god mag het weten.

Maar dit is hoe Halsema het voor zich ziet:

Punt 2 en 3 zijn zo vaag dat je er werkelijk alles bij kan voorstellen en tegelijkertijd helemaal niets. Maar dat is ook precies de bedoeling ervan. Het draait feitelijk alleen om het eerste punt natuurlijk; hoe komen we van pak ‘m beet 100 coffeeshops af in Amsterdam?

Schoppen naar de shops

Nou, door oneigenlijke verbindingen te leggen tussen zaken vooral. Want waarom zou je niet per direct al kunnen beginnen met een keurmerk voor coffeeshops én een grotere handelsvoorraad dan de huidige onwerkbare 500 gram? Om over legale wietteelt nog maar te zwijgen, want als je daarmee wil wachten totdat er geen buitenlandse toerist meer de shop in mag, geef je dus vooral aan dat de volksgezondheid die door illegale cannabis – de enige vorm die er is – regelmatig op de proef wordt gesteld je geen zier interesseert.

Is een buitenlander/toeristen-verbod – lees; de gedwongen afslanking van het aantal shops met zo’n 100 zaken – vereist om de coffeeshopbranche te hervormen? Het lijkt ons in tegenstelling tot wat Halsema beweert, helemaal geen ‘noodzakelijk middel voor de gemeente om grip te krijgen op de coffeeshopmarkt’.

En vergeet ook niet dat de stad dankzij de aantrekkingskracht van Amsterdam als cannabis capitol of the world miljoenen euro’s verdient aan diezelfde toeristen, waarvan er zo’n drie miljoen per jaar ook een shop bezoeken.

Van soft naar hard (uit de bocht gieren)

Maar Halsema is nog niet klaar met het leggen van dwarsverbanden die vooral op vooroordelen en wensdenken zijn gebaseerd, en minder op keiharde feiten. Volgens de driehoek – en hier horen we ook duidelijk de inbreng van politie en justitie – vindt dat de Amsterdamse cannabismarkt ‘oncontroleerbaar groot is geworden en een voorportaal voor zwaardere criminaliteit’.

Halsema: ‘We zien dat het grote aantal coffeeshops samen met de horeca en de prostitutieramen vooral in de binnenstad veel (overlastgevende) toeristen aantrekt. Bovendien is er sprake van zorgelijke verwevenheid van de soft- en harddrugshandel: geld uit de lucratieve cannabishandel vindt gemakkelijk zijn weg naar harddrugs. De driehoek ziet hierin redenen om niet langer af te wachten, maar nu in actie te komen.’

Die actie houdt het volgende in op korte termijn: ‘Onderdeel hiervan zullen zijn het invoeren van het ingezetenencriterium, een ‘keurmerk coffeeshops’, aandacht voor ketenvorming binnen de coffeeshopbranche, de mogelijke invoering van een blowverbod en het gefaseerd beginnen met lokale regulering.’

Wat vinden de coffeeshops er zelf van?

Ook de coffeeshops zelf is gevraagd om mee te denken over het verwezenlijken van een ‘beter beheersbare markt’. Overigens; als de markt beheersbaar – dus 100 shops kleiner – is kan het toeristenverbod volgens Halsema weer worden ingetrokken.

Vanuit coffeeshopbond BCD kwam het idee om de minimumleeftijd van 18 naar 21 jaar te verhogen. Maar daar ziet de driehoek niets in: ‘De driehoek acht dit echter onverstandig aangezien daarmee jongvolwassen Amsterdammers aangewezen zullen zijn op de illegale markt. Deze groep zal niet door het toegangsverbod in omvang afnemen, zoals dat bij niet-ingezetenen in de verwachting van de driehoek wel het geval zal zijn.’

Daarnaast ziet de BCD wel iets in blowverboden her en der in de hoofdstad. Gekker moet het toch niet worden, maar ook dit idee vindt de burgemeester ‘als geïsoleerde oplossing voor het verkleinen van de cannabismarkt’ onvoldoende.

And the winner is…

De brief gaat nog verder met onder meer een gewenst keurmerk, maar daarin staat weinig nieuws. Bottom line is het handhaven van het toeristenverbod. Dat zal zeker tot meer straatoverlast leiden, maar dat is volgens de driehoek een tijdelijk effect. Daarbij wijst men bijvoorbeeld naar andere gemeenten zoals Maastricht.

Daar sneuvelden uiteindelijk echter geen coffeeshops, iets wat in Amsterdam wel staat te gebeuren. Zoveel is wel zeker als de plannen van burgemeester Halsema, politie en Openbaar Ministerie doorgaan – simpelweg omdat de afhankelijkheid van buitenlandse bezoekers onevenredig groot is bij tientallen shops in het centrum.

Maar hoewel de brief van 12 kantjes de indruk wekt dat alles secuur is afgewogen en onderzocht, ontkom je er toch niet aan dat er 1 punt bij voorbaat vaststaat: het aantal coffeeshops in Amsterdam moet terug van 166 naar 66 en de buitenlandse toerist weren is daarbij het paardenmiddel dat (op oneigenlijke gronden) wordt ingezet.

Oh ja; voor de duizenden straat, huis en 06-dealers – in softe en zeker ook in de hardere drugs – breken er op deze manier wél zonnigere tijden aan in Mokum, daar durven wij onze rechtervoet gerust voor in het vagevuur te steken…