Op welke hoogte hang ik mijn LED-lamp?

PLANTARIUM 12 mei 2020

Sinds ze zich bij de meest sympathieke growshop van Nederland met LED-kweeklampen bezighouden, klinkt er één terugkerende vraag: op welke hoogte moet mijn LED hangen? Maar omdat die vraag voor LED net even wat lastiger te beantwoorden is, doet Plantarium dat in dit uitgebreide artikel. Natuurlijk op CNNBS!

Inmiddels kweekt een groot deel van de klanten hier bij Plantarium voor eigen gebruik onder LED-licht. In de jaren dat we ons met LED bezighouden, krijgen we met regelmaat dezelfde terugkomende vraag. Die willen we met jullie delen, hier op CNNBS.

Het gaat namelijk over de vraag hoe hoog een LED-lamp moet hangen. Dat is soms een lastige, ook omdat je met de hoogte een zichtbare winst (of verlies!) in opbrengst en kwaliteit kan behalen. We hebben al eens eerder geschreven over hoogtes van lampen, en wel in de serie Plantarium’s perfecte bladerdek. Zeker de moeite waard om nog eens terug te lezen.

Elke situatie is anders

Voordat we op de hoofdvraag ingaan, realiseer je dat niet iedere kweeksetup hetzelfde is. Er is op deze vraag dan ook geen eenduidig antwoord die voor iedere kweker opgaat. Daardoor zal ons advies soms ook verschillen. Het maakt bijvoorbeeld nogal veel uit of je in een kweektent van één vierkante meter kweekt met een Spectrolight Blast of in een tent van 0,36 vierkante meter en een KIND XL300. Ander kweekvolume, andere lichtbron, andere variabelen, ander advies. Dat gezegd hebbende keren we terug naar het onderwerp. Hoe hoog moet die LED? Wat is de richtlijn?

Geen standaard hoogte voor LED

Er is geen standaard hoogte voor alle LED’s, en daarom ook dit artikel. Bij het kweken met HPS is het namelijk makkelijk. De minimale afstand tot de bovenkant van je plant is namelijk 10% van het wattage, in centimeters. Oftewel, een 400 Watt HPS lamp hang je minimaal 40 cm boven je bladerdek. In de wereld van LED is het anders. Er is geen standaard afstand of formule. De hoogte verschilt van model tot model, van fabrikant tot fabrikant. Veel zaken beïnvloeden namelijk de hoogte, denk dan aan de gebruikte LED-diodes, de lens of lenzen, het Wattage van de diodes, de plaatsing, het model, et cetera.

Wat als de afstand niet klopt?

Een LED geeft vaak maar weinig warmte af. Daardoor redeneren sommige kwekers dat de LED prima dicht op het gewas kan hangen. Dat is echter niet altijd zo. Een LED produceert in vergelijking met HPS weliswaar minder (tot soms geen) stralingswarmte, maar warmte is ook een vorm van licht. Minder stralingswarmte uit de lichtbron vermindert wel de kans op hittestress. Bij LED zie dan ook minder snel de typische opkrullende bladeren, de vergeling en de verdorring bovenin. Dat maakt een LED zeer geliefd tijdens de warme zomerdagen!

Tegelijkertijd kan het licht uit je LED-lamp vele malen intenser zijn dan dat van een HPS- of CMH-lamp. Het produceert veel meer licht op de vierkante meter! En ja, dat is het andere voordeel van LED maar zoals een BN-er het al eens zei: ieder voordeel heeft zijn nadeel, of was het andersom?

Verbleekte toppen van een Kerosene Krash plant, door een te krachtige of te laag hangende LED-lamp.

Hoe dan ook, een krachtige high-end LED brengt ook een mogelijk gevaar met zich mee, namelijk lichtstress. Als je een LED te dichtbij hangt, of als deze gewoonweg te krachtig is voor je ruimte, kan de plant de hoeveelheid licht niet verwerken. Het opgebouwde chlorofyl (bladgroenkorrels) in het blad zijn niet bestand tegen de lading lumen die de lamp afvuurt. Het bladgroen wordt afgebroken. Bij lichtstress kan je dame je een variëteit aan bladproblemen laten zien, die soms ook enkele weken op zich laten wachten…

Een lichte kroon is een te lage LED!

De belangrijkste daarvan, en die zie je altijd wel, is het verbleken van de bovenste bladeren. De kroon van je plant verkeurt zeer sterk van groen naar lichtgeel. Zo kunnen zelfs je toppen verkleuren. Je ziet dan de witte pluimen bovenin, de zogeheten albino-calyxes. Daarnaast zijn er nog diverse signalen, van gele kartels tot bruinige roestplekken tot een schijnbaar stikstof-tekort.

Deze signalen worden nog weleens slecht geïnterpreteerd, omdat ze zeer lijken op voedingsgebreken of overschotten, pH-problemen of temperatuurverschillen. Daarom is het belangrijk om alle facetten van je kweek na te lopen voordat je advies inwint, maar daar helpen we je graag mee.
Goed, genoeg hierover. Nu gaan we ons eens focussen op de belangrijkste tips met betrekking tot de hoogte van je LED.

Tip #1: lees de instructie van de fabrikant

Daar kunnen we niet vaak genoeg bij stilstaan. De handleiding zit niet voor niets in de doos toch? De fabrikant heeft een lichtbron ontwikkeld en weet precies wat de ideale afstanden zijn. Mits de lamp van een fabrikant die zich bezighoudt met de kweek van cannabis natuurlijk, en het een gerenommeerd merk is. Zie deze afstanden als richtlijn. Dus pak die rolmaat maar uit de kast. Meten is weten!

Iedere fabrikant dient te weten wat zijn/haar LED doet. Links zie je de lichtverdeling en rechts de afstanden van een Spectrolight Blast.

Tip #2: kies een LED op het formaat van je kweekruimte

Iedereen leest de geweldige verhalen van honderden LED-modellen op het internet. Soms willen we daardoor meer dan onze mogelijkheden aankunnen. Herkenbaar, maar ga in het geval van LED niet de mist in met een foute aanschaf. Een LED kan te krachtig of te zwak zijn voor de oppervlakte van je kweektent. Een te krachtige lamp geeft al vrij snel lichtstress, ook al hangt de LED helemaal bovenin je ruimte. De bak licht is een overkill. Een te zwakke lamp beschijnt het oppervlakte van je kweektent niet voldoende. Hierdoor ontvangt de plant in de hoek te weinig licht, gaat strekken en loopt achter in topvorming. Kies dus een passende LED!

Tip #3: kies de juiste technologie

Er zit verschil in de toegepaste technologie en het model van LED-lampen. Zo kennen we COB (chip-on-board) LED’s, een soort spot met veel kleine leddiodes dicht bij elkaar gepakt, vaak in een rondje. Meestal zijn dit lampen met een lens, zoals Spectrum King dat heeft.
Eenieder die een beetje onderzoek doet naar LED leest ook de term CREE. Dit verwijst naar de naam van een fabrikant van LED-diodes. Je kunt dus prima CREE LED diodes aantreffen in een COB lamp. Daarnaast zie je vaak panelen voorbijkomen met SMD diodes, de oudere LED-technologie in een nieuw jasje.

Wat is het beste? Dat kan niemand zeggen, aangezien iedereen een andere setup heeft. Het heeft geen zin om een COB met 90 graden lens in een kweektent van 180 cm hoog te hangen. Door de lens wordt de lichtstraal gebundeld, waardoor de minimale afstand van bladerdek tot lamp toeneemt. Die ruimte heb je niet echt in een lagere kweektent, of je moet de dame zeer klein en laag houden. Dat kun je eventueel doen door te scroggen, maar beter is het om dan voor een paneel-LED te kiezen, zoals KIND. Deze hebben door de plaatsing van de LED-diodes een evenredigere lichtverdeling.
Een andere optie is door te kiezen voor een LED met een 120 graden lens, zoals Spectrolight. Door deze lens is de lichtverdeling ook beter. Daarbij willen we je ook waarschuwen voor sommige verhalen van fabrikanten. Weet dat iedere fabrikant graag LED’s wil verkopen. In de overgrote meerderheid van de gevallen worden de resultaten (iets) overdreven.

De lens op een COB led beïnvloedt de stralingshoek, en daarmee de ideale hoogte van de LED.

Tip #4: let op het werkelijke stroomverbruik

Laat je ook niet misleiden met mooie praatjes over de vergelijking met HPS. Het kweken met LED is anders dan de kweek met HPS, en beide lampen zijn slecht met elkaar te vergelijken. Wat je wel kan doen is letten op het verbruikswattage van de LED-lamp. Die zegt vaak meer dan het beloofde HPS-equivalent. Hoe hoger het verbruikswattage, hoe hoger de afstand tot aan het bladerdek. Wat ook belangrijk blijft is de footprint van de LED. Oftewel, het kweekoppervlak dat de LED effectief beschijnt, op de aangeraden hoogte. In een kweektent van één vierkante meter is een LED die die vierkante meter in de bloeifase goed belicht, ideaal.

Tip #5: hang je LED hoog in geval van twijfel

Twijfel je over de hoogte van een LED-lamp, hang de lamp dan hoog. Sowieso is dit een goed uitgangspunt, ook op het moment dat voorgegroeide plantjes onder de nieuwe lamp komen te staan. Daarbij dien je ook bij problemen de LED hoog te hangen. Je wil mogelijke oorzaken namelijk uitsluiten. Eén van die oorzaken kan een iets te krachtige LED-lamp zijn.

Dat was het voor nu even, voordat we een boekwerk typen en overal op ingaan. Doen we graag overigens, maar de hoeveelheid woorden is beperkt. Mocht je vragen hebben of advies willen over LED? Voel je dan vrij om contact met ons op te nemen. Dat kan via mail op info@plantarium.nu, via de telefoon op 024 – 3888 408 of in onze winkel in Nijmegen om de modellen meteen te bekijken. We verkopen diverse modellen, zoals je ook op onze webshop Plantarium.nu ziet. Daarbij hebben we alle LED’s altijd eerst zelf getest, alvorens het in ons assortiment op te nemen. Wel zo belangrijk toch?