Topstories

(advertentie)

Op 12 juli was het alweer tien jaar geleden dat Simon Vinkenoog overleed. Tijdens de laatste jaren van zijn  leven heb ik deze Amsterdamse dichter, schrijver, bloemlezer, columnist, performance kunstenaar en cannabis activist goed leren kennen. We reisden samen naar Parijs en Basel en voerden lange gesprekken voor een biografie die ik zou gaan schrijven. Of dat er nog van gaat komen weet ik niet, maar zeker is dat hij een van de uitzonderlijkste mensen is die ik in mijn leven heb gekend.

 

Wiet leren roken in Parijs

We waren eigenlijk al jaren collega’s voordat ik Simon Vinkenoog echt leerde kennen; hij schreef een column voor de Highlife, waarvoor ik sinds 1994 verhalen en foto’s maak. Pas zo’n acht jaar later, in de herfst van 2002, bezocht ik Simon en zijn vrouw Edith voor het eerst thuis, aan de Sarphatistraat in Amsterdam. Bijna vijf jaar lang zou ik er elke maand een volle dag doorbrengen, om met Simon te praten over zijn ongelofelijke leven.

Geboren in 1928 en gezegend met een ijzersterk geheugen, kon Simon vertellen over de Tweede Wereldoorlog, de Hongerwinter in Amsterdam en het Parijs van eind jaren veertig tot midden jaren vijftig; hij ontvluchtte Nederland na de oorlog en woonde acht jaar in Parijs, een periode die zijn leven en werk sterk beïnvloedde. Hij leerde er wiet roken van een Japanse Amerikaan, Shinkichi Tajiri, die later grote faam als beeldhouwer zou verwerven.

The Book of Grass

Cannabis zou een centrale rol blijven spelen in zijn leven; Simon was de eerste bekende Nederlander die openlijk sprak over zijn liefde voor de plant. Tot de dag van zijn dood bleef hij genieten van hasj en wiet. Hij schreef drie boeken over cannabis en stelde met een bevriende Engelse schrijver en stoner, George Andrews, de klassiek geworden bloemlezing ‘The Book of Grass’ samen.

Eerder al, in 1951, bracht hij met het samenstellen van de bundel ‘Atonaal’ een nieuwe generatie dichters voor het voetlicht, onder wie iconen als Remco Campert, Hugo Claus en Lucebert. Atonaal verzekerde Simon van een plaats in de literatuurgeschiedenis, maar zijn eigen poëzie kreeg nooit de erkenning die de andere dichters uit de groep wel kregen.

Simon’s bekendheid – en zijn boekverkoop – piekten in de jaren zestig, toen Janis Joplin bij hem logeerde en hij thuis joints rookte met Jimi Hendrix

Terecht noemde iemand Simon ooit ‘de eigenaar van een niet samen te vatten leven’. In 1959 nam hij voor het eerst LSD, als vrijwilliger in een experiment in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. De trips veranderden zijn leven en denkbeelden voorgoed. Simon werd de profeet van de geestverruiming en de chroniqueur en promotor van Amsterdam Magies Centrum.

Simon’s bekendheid – en zijn boekverkoop – piekten in de jaren zestig, toen Janis Joplin bij hem logeerde en hij thuis joints rookte met Jimi Hendrix, na een van diens spaarzame optredens in Nederland. Simon was in veel opzichten een pionier en een voorloper. Poëzie als performance art en spoken word; hij deed het al in de jaren vijftig. Spinvis maakte dankbaar gebruik van zijn kwaliteiten en de vele geluidsopnames die er van Simon bestaan voor hun gezamenlijke albums ‘Ja!’ (2006) en ‘Ritmebox’ (2008).

Knetterstoned met Simon

Net zoals bij mij en Simon, maakte het leeftijdsverschil tussen hen beiden niets uit. Het was een van de dingen die me al snel opvielen: waar Simon was, waren bijna altijd (veel) jongere mensen in de buurt. Waar zijn generatiegenoten met de jaren gezapig of hebzuchtig werden – af allebei – bleef Simon trouw aan zijn idealen, zijn onafhankelijkheid en zijn vrijheid. Hij werd nooit een sell out. Jonge mensen herkennen zulke authenticiteit instinctief.

Talloze keren werd ik knetterstoned met Simon. Voordat ik zelf in de jury van de Highlife Cup belandde, mocht ik bij elk bezoek grabbelen in de posterkoker waarin Simon zijn al geteste samples bewaarde. Samen met onze vrouwen reisden we naar Parijs voor een grote Artaud-tentoonstelling en om de plaatsen te bekijken waar hij had gewoond en gewerkt.

In Basel bezochten we een groot congres ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van LSD uitvinder Albert Hofmann, die als eregast aanwezig was. Simon was de enige Nederlandse spreker en maakte grote indruk op het publiek; psychedelici van over de hele wereld.

Niet samen te vatten leven

Ook tien jaar na zijn dood, denk ik nog regelmatig aan Simon en aan zijn vele motto’s en citaten. High, happy and never in a hurry. ‘Kunst is de liefde in elke daad’ (Paul van Ostaijen). Niet kankeren, daar krijg je kanker van. En natuurlijk ‘Simon says: Verdoem de oorlog, beziel de vrede’, waarvan ik een T-shirt heb.

Simon had zo’n zelfde T-shirt aan toen hij op 18 juli 2009 in een open kist lag opgebaard in het kleine Sint Barbara kerkje in Amsterdam-West. Ik had de eer om samen met zijn zoons Robert, Alexander en Arthur en twee goede vrienden, uit Antwerpen en Vlissingen, Simon’s kist naar zijn laatste rustplaats te dragen.

Die Vlissingse vriend werkt inmiddels al een paar jaar aan een biografie. Hij moet Simon’s niet samen te vatten leven dus samen zien te vatten. Een formidabele opgave, weet ik uit ervaring. Of ik zelf nog ooit een poging waag, weet ik niet, maar ik sluit het zeker niet uit. Als we in Nederland nou eindelijk cannabis legaliseren, dan zou ik er nog tijd voor hebben ook…

Boeken van Simon Vinkenoog over cannabis

• The Book of Grass, 1967 (met George Andrews, diverse edities en uitgevers)
• How to enjoy reality, 1969 (met Jean-Paul Vroom, Thomas Rap Publishers, zeer zeldzaam)
• Het Moederkruid, een boek over marihuana, 1970 (uitgeverij Bert Bakker)
• Moeder Gras, 1980 (uitgeverij Corrie Zeelen, groot formaat, veel illustraties)

(advertentie)