Studie • ‘Beter slapen van wiet gaat niet op bij gezonde mensen’

NIEUWS 11 november 2024

Heel veel cannabisconsumenten zullen zeggen dat ze een betere nachtrust ervaren dankzij hun jointje, vape of edible voor het slapen gaan. Tegelijkertijd blijkt uit wetenschappelijke studies vaak dat THC – de psychoactieve stof in wiet – slaapproblemen juist verergert. Deze Amerikaanse studie komt met een mogelijke verklaring voor deze schijnbare tegenstrijdigheid op de proppen. Daarnaast valt er het nodige aan te merken op al die eerdere wetenschappelijke onderzoeken naar wiet en slapen!

Wiet als slaapmiddel werkt bij mensen met depressie en angst

Eén op de 5 Nederlanders slaapt niet goed. Met het ouder worden nemen de problemen met slapen toe. Van de 12- tot 16-jarigen zegt 8 procent slaapproblemen te hebben gehad, van de 40- tot 50-jarigen is dit 19 procent, van de 75-plussers zelfs 28 procent, aldus cijfers van het CBS.

Een deel van deze mensen lijdt aan insomnia. Dit betekent dat iemand structureel slaapproblemen heeft en ook overdag minder goed functioneert.

Onderzoekers van de Keck School of Medicine van de Universiteit van Zuid-Californië ontdekten dat cannabis de slaap verbeterde bij jongvolwassenen met een reeds bestaande depressie of angst. Bij degenen zonder reeds bestaande geestelijke gezondheidsproblemen, veroorzaakte wiet juist méér slaapproblemen.

Wetenschap is verdeeld

Het nieuwe Amerikaanse slaap/wiet-onderzoek is onder de titel ‘Cannabis use and sleep problems among young adults by mental health status: A prospective cohort study‘ op 30 oktober 2024 gepubliceerd in het tijdschrift Addiction.

“Er is een algemene perceptie dat cannabis de slaap kan verbeteren, maar de wetenschap over de effecten van cannabis op de slaap is verdeeld”, zegt Claire Walsh, promovendus in gedragsgezondheid aan de USC en hoofdauteur van het onderzoek.

“Een reden voor die verdeeldheid zou kunnen zijn dat individuele factoren zoals geestelijke gezondheid een rol spelen in hoe cannabisgebruik de slaap beïnvloedt.”

Meer slaapproblemen bij mensen zonder depressie of angst

Walsh en haar team gebruikten gegevens van de Happiness and Health Study van USC , waarbij 3.300 middelbare scholieren in de omgeving van Los Angeles tussen 2013 en 2023 werden ondervraagd over hun middelengebruik, sociale en emotionele gezondheid en andere gezondheidsfactoren.

Het onderzoek vergeleek mensen die 20 of meer dagen per maand cannabis gebruiken met degenen die het nooit hebben geprobeerd, en stelde vast hoe wiet slaapproblemen beïnvloedt met behulp van een 16-punts scoringssysteem.

Walsh zegt dat voor deelnemers die angstig of depressief waren, haar team “een gemiddelde afname in slaapproblemen van -1,18 punten over zes maanden” zag. Maar voor deelnemers zonder angst of depressie constateerde men “een gemiddelde toename in slaapproblemen van 1,66 punten over zes maanden”.

Wisselwerking endocannabinoïde systeem, wiet en slaap

Walsh weet niet zeker waarom cannabis mensen met angst of depressie anders beïnvloedt. Een mogelijkheid is dat THC helpt om de symptomen van angst of depressie (die slaap negatief kunnen beïnvloeden) te maskeren. “Dit betekent echter niet noodzakelijkerwijs dat cannabis de onderliggende mentale gezondheidstoestand behandelt”, benadrukte ze.

“Slaap wordt gereguleerd door het endocannabinoïde systeem en cannabis prikkelt dat systeem. En we weten dat het endocannabinoïde systeem slaap medieert, ook al kennen we de exacte route niet”, zegt Peter Grinspoon. Hij is arts en docent aan de Harvard Medical School en schreef het boek ‘Seeing Through the Smoke’ over medicinale cannabis.

Toedieningsmethode en hoeveelheid THC niet onderzocht

Grinspoon zegt dat mensen met angst of depressie cannabis misschien gunstiger vinden voor de slaap, omdat ze eerder kampen met slapeloosheid. “Het is makkelijker om iemand te helpen die een probleem heeft dan iemand die dat niet heeft”, stelt hij droogjes.

Een andere mogelijke verklaring voor de verschillende effecten zou kunnen zijn dat mensen cannabis anders gebruiken als ze proberen te slapen in plaats van high te worden.

Het onderzoek van USC onderzocht hoe vaak mensen cannabis met THC gebruiken, maar niet de grootte van hun dosis of hun manier van consumptie. Grinspoon zegt dat mensen die cannabis gebruiken met de specifieke bedoeling om hun slaapkwaliteit te verbeteren waarschijnlijk lagere doses gebruiken, omdat hoge doses stimulerend kunnen zijn en mensen wakker houden.

Beperkingen cannabisonderzoek door war on drugs

Grinspoon vermoedt dat veel wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat cannabis de slaapkwaliteit schaadt, gebruik maakt van scheve methodologieën. “Veel cannabisonderzoek is gedaan gedurende de war on drugs. Er is een enorme nadruk gelegd op het vinden van schadelijk effect en heel weinig op het vinden van voordelen.”

Beperkingen op cannabisonderzoek zorgen er ook voor dat de meeste onderzoekers wiet niet in een lab kunnen bestuderen. Dat betekent dat ze moeten vertrouwen op gegevens uit ‘de echte wereld’ over welke wiet deelnemers dan ook gebruiken.

“We hebben illegale cannabis bestudeerd, God weet wat erin zit. Dat is net zoiets als het bestuderen van zelfgemaakte sterkedrank om alcohol te begrijpen. En dan bestuderen we ook nog geïnhaleerde (gerookte) wiet, wat de minst gezonde manier is om het te nemen”, voegt Grinspoon eraan toe.

Britse studie: Wiet bij PTSS zorgt voor betere slaap

Veel van het meer recente, specifiek gerichte onderzoek naar cannabis & slaap laat veelbelovende resultaten zien. Een onderzoek van eerder dit jaar keek bijvoorbeeld naar patiënten in het Verenigd Koninkrijk die hun posttraumatische stressstoornis (PTSS) behandelden met verdampte Hindu Kush.

De onderzoekers kozen Hindu Kush omdat het “een gevestigde cannabissoort is met een stabiele genetische achtergrond en een goed gekarakteriseerd chemisch en farmacologisch profiel”. Uit het onderzoek bleek dat de deelnemers aanzienlijke verbeteringen in hun slaap ondervonden over een periode van zes maanden.

De ‘dubbele standaard’ die cannabis heet

Net als andere slaapmedicijnen brengt cannabis een risico op afhankelijkheid met zich mee. Mensen die besluiten te stoppen met wiet kunnen ontwenningsverschijnselen krijgen, waaronder nóg ergere slapeloosheid.

Onderzoekers hebben ook hun bezorgdheid geuit over het feit dat cannabis de tijd die mensen doorbrengen in de snelle oogbewegingen (REM) slaap kan verminderen, wat betekent dat ze minder dromen hebben. “Hypothetisch gezien zou dat een probleem kunnen zijn”, zegt Grinspoon, eraan toevoegend dat we slaap nog steeds niet goed genoeg begrijpen om de implicaties van gemiste REM-slaap te kennen.

Maar, zegt hij, andere populaire slaapmiddelen (benzodiazepinen zoals brotizolam, flunitrazepam, loprazolam, midazolam, temazepam, zolpidem en zopiclon, red.) verminderen ook de REM-slaap. Grinspoon: “Dus het is zoals gewoonlijk een soort dubbele standaard voor cannabis”.

Lees op CNNBS over cannabis & slaap ook: