WODC-rapport: Nederland telt 565 coffeeshops in 102 gemeenten

NIEUWS 20 september 2023

Begin jaren negentig van de vorige eeuw telde ons land nog bijna tweeduizend coffeeshops. Maar dat aantal daalde daarna in rap tempo, niet in het minst door het conservatieve en zeker ook repressieve beleid van de overheid (onder aanvoering van VVD en CDA). Sinds 2017 is er dan weer sprake van een “stabiliserende trend”, aldus een onderzoek van Breuer & Intraval in opdracht van het WODC. Eind 2022 telde Nederland zodoende nog precies 565 coffeeshops voor haar 17.590.672 inwoners.

Slechts 3 op de 10 gemeenten hebben coffeeshops

Het rapport ‘Coffeeshops in Nederland 2022‘ is maandag openbaar gemaakt door het WODC, wat staat voor Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum. Als er in 102 gemeenten 1 of meerdere coffeeshops zijn, betekent dit automatisch dat er in liefst 242 gemeenten van de 344 in totaal géén gedoogd verkooppunt van softdrugs is. Zij hanteren een zogeheten ‘nulbeleid’ (235) of hebben helemaal geen coffeeshopbeleid (7). Met andere woorden: in 70 procent van de gemeenten kan de consument niet op legale wijze aan cannabis komen.

Invloed wietproef, corona en rookverbod

Bij de huidige meting (de 16e) is voor het eerst in kaart gebracht hoe drie landelijke ontwikkelingen mogelijk invloed hebben (gehad) op gemeentelijke wijzigingen in het coffeeshopbeleid. Het gaat dan om: het aanstaande experiment met een gesloten coffeeshopketen (de wietproef), de coronamaatregelen en het per 1 juli 2022 ingevoerde verbod op rookruimtes.

Vijf van de tien interventiegemeenten van het aanstaande experiment met een gesloten coffeeshopketen hebben hun beleid in overeenstemming met dat experiment gewijzigd. De coronamaatregelen en het per 1 juli 2022 ingevoerde verbod op rookruimtes hebben niet geleid tot beleidswijzigingen, maar lijken wel invloed te hebben gehad op het kleinere aantal controles (door coronamaatregelen) en de toename van populariteit van het afhalen van cannabis bij de coffeeshops per 1 juli 2022 (door het verbod op rookruimtes).

Aantal overtredingen door coffeeshops

In 2022 zijn in totaal 15 overtredingen door coffeeshops geconstateerd in 12 gemeenten. Dat zijn er minder dan in 2020 toen 42 overtredingen in 21 verschillende gemeenten werden geconstateerd. In 2018 waren dat er 26 in 14 gemeenten.

“Het hogere aantal in 2020 lijkt dus een trendbreuk te zijn, maar de oorzaak daarvan is onbekend”, stelt het rapport van negentig pagina’s.